درمان بی خوابی سالمندان، اقدام بسیار مهمی است؛ چراکه این عزیزان را از رنج ساعت‌های طولانیِ انتظار در بستر برای به‌خواب رفتن در شب و خستگی و بی‌حالی ناشی از کم‌خوابی در روز بعد می‌رهاند. بیخوابی ممکن است به‌دلیل مشکلات مختلف سلامت جسمی و روانشناختی ایجاد شود و در یک چرخۀ بی‌انتها باعث تشدید این مشکلات یا ایجاد مشکلاتی جدی‌تر شود. اما راهکارهای زیاد و غالباً ساده‌ای برای درمان بی خوابی سالمندان دردسترس است که طیف گسترده‌ای از درمان‌های غیرپزشکی و خانگی تا درمان‌های دارویی و روانشناختی را دربر می‌گیرد. در این مقاله به بررسی بیخوابی سالمندان و دلایل ایجاد آن می‌پردازیم و سپس، راهکارهای مختلف درمان پزشکی و غیرپزشکی آن را مرور خواهیم کرد. با ما بمایند!
بیخوابی چیست و چرا در سالمندان شایع‌تر است؟
بیخوابی (Insomnia) اختلال خواب رایجی است که مشخصۀ آن، مشکل در «به خواب‌رفتن» یا «در خواب‌ماندن» و همچنین بیدارشدن بسیار زودهتگام در صبح و مشکل در به خواب‌رفتن مجدد است.
اگر بیخوابی دست‌کم ۳ شب در هفته در یک دورۀ ۳ ماهه یا بیشتر ادامه یابد، به آن بیخوابی مزمن می‌گویند.
سالمندان مبتلا به بیخوابی، معمولاً درطول روز، دچار خواب‌آلودگی بیش‌ازحد، خستگی، کمبود انرژی و بدخُلقیِ ناشی‌از کم‌خوابی میشوند. بیخوابی میتواند بر سلامتی، عملکرد و کیفیت زندگی سالمندان نیز تأثیر بگذارد.
افراد ۶۵ ساله و بالاتر بیشتر مستعد بیخوابی هستند و علائم بیخوابی در حدود ۶۵درصد آنان مشاهده می‌شود. زنان، به‌ویژه پس‌از یائسگی، بیشتر به بیخوابی دچار میشوند.
با افزایش سن، تغییراتی در فعالیت‌های روزمره، رفتارها، داروها و سلامت کلی افراد ایجاد می‌شود که میتواند احتمال ابتلا به بیخوابی را افزایش دهد. به‌عنوان مثال، یک فرد سالمند ممکن است به یک بیماری زمینه‌ای جدید مبتلا شود، داروهای جدیدی مصرف کند و سبک زندگی خود را پس از بازنشستگی تغییر دهد که همگی میتوانند او را درمعرض ابتلا به بیخوابی قرار دهند.
علاوه بر این، با شروع میانسالی، به‌طور متوسط در هر دهه از زندگی، ۲۷ دقیقه از خواب شبانۀ فرد، کم می‌شود که دلیل اصلی آن، به‌هم‌خوردن ساعت داخلی بدن است. یعنی بدن نمی‌تواند سیگنال‌های شبانه‌روزی را به خوبی پردازش کند.
ساختار خواب نیز با افزایش سن تغییر می‌کند. خواب شبانه شامل چند چرخۀ خواب است. هر چرخۀ خواب شامل مرحلۀ بدون حرکت سریع چشم (NREM) که خود شامل ۲ مرحلۀ خواب سبک و یک مرحلۀ خواب سنگین یا موج آهسته است و مرحلۀ با حرکت سریع چشم (REM)، قبل از شروع دوبارۀ چرخه است. براساس مطالعات، افراد مسن درصد کمتری از خواب موج آهسته NREM و REM را نسبت به جوان‌ترها تجربه می‌کنند و به همین دلیل، درطول شب بیشتر مستعد بیداری هستند و درطول روز احساس شادابی و هوشیاری کمتری دارند.
علل بیخوابی در سالمندان
نمی‌توان دلیل واحدی را برای بیخوابی پیدا کرد. دو نوع اصلی بیخوابی، بر اساس علت ایجاد آن، عبارتند از:
| نوع بیخوابی | توضیح |
| بیخوابی اولیه | * بیخوابی سالمند، دلیل خاص پزشکی ندارد. * درمان بیخوابی اولیه، کمی پیچیده‌تر و نیازمند بررسی سبک زندگی سالمند و عادات خواب او است. |
| بیخوابی ثانویه | * بیخوابی سالمند، دلیل پزشکی مشخصی دارد. * درمان این شکل بیخوابی با رفع بیماری زمینه‌ای آغاز می‌شود. |
بیماری‌های که باعث بیخوابی در سالمند می‌شود
به‌طور‌کلی، بیماری، یکی از شایع‌ترین علل بیخوابی است. در ادامه، بیماری‌ها و شرایطی که بیشتر در آن‌ها احتمال اختلالات خواب وجود دارد و همچنین، داروها و سایر موادی که مصرف آن‌ها باعث بیخوابی می‌شود، بیان شده‌اند:
| علل بیخوابی | توضیح |
| بیماری‌ها | * زوال عقل * پارکینسون * تغییر سطح هورمون‌ها ازجمله پس‌از یائسگی * افزایش فشار خون * آرتروز * پرکاری تیروئید * سرطان * نارسایی قلبی * آسم * دیابت * بیماری ریفلاکس گوارشی * درد مزمن * آپنۀ انسدادی (اختلال تنفسی در خواب) * سندرم پاهای بی‌قرار |
| اختلالات روانپزشکی | * افسردگی * اضطراب * استرس * اختلالات شخصیت |
| داروها | برخی داروهای ضدافسردگی برخی داروهای ضدپارکینسون داروهای ضدتشنج داروهای سرماخوردگی و ضداحتقان استروئیدها داروهای کاهش فشار خون داروهای سرکوب کننده اشتها |
| سوء مصرف | مصرف الکل مصرف مواد مخدّر سیگارکشیدن مصرف بیش‌ازحد کافئین (قهوه، چای، شکلات، کوکاکولا) |
| سایر عوامل | نوبت کاری سوگ تغییراتی مثل بازنشستگی و نقل مکان به خانۀ جدید برنامۀ خواب نامنظم چُرت‌زدن زیاد درطول روز |
علائم و نشانه‌های بیخوابی در سالمندان
علائم بیخوابی در سالمندان مشابه سایر گروه‌های سنی و شامل موارد زیر است:
- مشکل برای به خواب‌رفتن
- مشکل برای در خواب‌ماندن
- مقاومت دربرابر رفتن به رختخواب در زمان مشخص
- بیدارشدن زودتر از زمان موردنظر
- مشکل در خوابیدن بدون مداخلۀ مراقب
اختلالات خواب، درطول روز میتوانند منجربه بروز نشانه‌هایی در سالمندان شوند. ازجمله:
- خواب‌آلودگی، خستگی یا بی‌حالی
- اختلالات خُلقی یا تحریک‌پذیری
- کاهش انگیزه، انرژی یا ابتکار عمل
- اختلال در عملکرد اجتماعی و خانوادگی
- اختلال حافظه، تمرکز یا توجه
- مسائل رفتاری، مانند تکانشگری، پرخاشگری یا بیش‌فعالی
- نارضایتی از خواب
- افزایش خطر تصادف یا خطا
چگونگی تشخیص بیخوابی در سالمندان
بسته به وضعیت سالمند، تشخیص بیخوابی، مستلزم اقدامات زیر است:
- معاینۀ فیزیکی. اگر علت بیخوابی مشخص نباشد، پزشک با معاینۀ فیزیکی سعی می‌کند نشانه‌هایی از مشکلات پزشکی که ممکن است با بیخوابی مرتبط باشند را پیدا کند.
- آزمایش خون. گاهی برای بررسی مشکلات تیروئید یا سایر شرایط مرتبط با بیخوابی، انجام می‌شود.
- بررسی عادات خواب. با پرسیدن سؤالاتی دربارۀ خواب سالمند یا تکمیل پرسشنامه‌ای برای مشخص‌شدن الگوی خواب و بیداری و میزان خواب‌آلودگی درطول روز. شاید از سالمند خواسته شود که برای چند هفته، این موارد را یادداشت کند.
- مطالعۀ خواب. اگر علت بیخوابی مشخص نباشد، ممکن است لازم باشد سالمند، یک شب را در یک مرکز خواب بگذراند. در این مرکز، آزمایش‌هایی برای پیگیری و ثبت فعالیت‌های مختلف بدن درهنگام خواب، ازجمله امواج مغزی، تنفس، ضربان قلب، حرکات چشم و حرکات بدن، انجام می‌شود.
روش‌های درمان بی خوابی سالمندان
ممکن است درمان بی خوابی سالمندان، از فردی به فرد دیگر، متفاوت باشد. اغلب، درمان بیخوابی شامل ترکیبی از داروها، درمان‌های طبیعی و تغییر در روال خواب است. اما در همه این روش‌ها هدف از درمان، کاهش میزان کم‌خوابی و علائم آن در طول روز و عوارض احتمالی است.
روش‌های غیرپزشکی برای درمان بی خوابی سالمندان
درمان‌های غیرپزشکی میتوانند به کاهش علائم بیخوابی سالمندان، بدون تجویز دارو کمک کنند. این روش‌ها عبارتند از:
- داشتن رژیم غذایی متعادل، حاوی آهن، منیزیم، پتاسیم و ویتامین کافی
- خوردن وعده‌های غذایی در یک برنامۀ منظم
- ورزش منظم، به‌ویژه ورزش‌هایی که ذهن و بدن را درگیر می‌کنند مانند تای‌چی
- مدیریت استرس با تمریناتی مانند مدیتیشن و یوگا. می‌توانید اینجا فایل تن‌آرامی را گوش کنید.
- محدودکردن مصرف مایعات قبل‌از خواب
- ترک الکل، مواد مخدّر و سیگار و اجتناب از کافئین (قهوه، چای، شکلات و کوکاکولا) از ساعت ۶ عصر به‌بعد
- اجتناب از چُرت‌زدن زیاد درطول روز
- فراهم کردن محیطی راحت، ساکت، تاریک و خنک برای خواب
- نگاه نکردن به تلویزیون و صفحۀ نمایش تلفن همراه و رایانه، مدتی قبل از خواب
- طب سوزنی
درمان بی خوابی سالمندان با گیاهان دارویی
گیاهان دارویی میتوانند در درمان بی خوابی سالمندان، تاثیرگذار باشند. اما مصرف آن‌ها بدون عوارض نیست و درصورت زیاده‌روی میتوانند اثرات مخربی بر سلامتی داشته باشند. مصرف گیاهان دارویی باید با مشورت پزشک، انجام شود.
برخی از گیاهان دارویی مفید برای درمان بی خوابی سالمندان عبارتند از:
- ریشه سنبل الطیب
- گل گاوزبان
- بابونه
- کاواکاوا
- گل ساعتی
- رازک
- بادرنجبویه
- اسطخودوس
- رازیانه
- نعنا
- عناب
- آشواگاندا
- جنسینگ
- رادیولا
تاثیر ورزش و فعالیت‌های بدنی بر درمان بی خوابی سالمندان
ورزش منظم در رفع اضطراب و استرس و درمان بی خوابی سالمندان بسیار مؤثر است و خواب را در سالمندان، عمیق‌تر می‌کند.
ورزش‌های هوازی مانند ایروبیک، پیاده‌روی و شنا و همچنین، ورزش‌هایی که ذهن و بدن را همزمان، درگیر می‌کنند مانند یوگا و تای‌چی، بهترین تأثیر را برای درمان بی خوابی سالمندان دارند.
اگرچه ورزش، کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد، بهتر است برای جلوگیری از تداخل با خواب، ورزش را حداقل ۳ تا ۴ ساعت قبل‌از خواب، متوقف کنید.
بیشتر بخوانید: درمان توهم در سالمندان
روش‌های پزشکی درمان بی خوابی سالمندان
تغییر عادات خواب و رفع مشکلات زمینه‌ای عامل بیخوابی مانند استرس، بیماری‌ها یا داروهای مصرفی، اغلب میتواند منجربه درمان بیخوابی سالمندان شود. اما درصورتیکه این اقدامات، نتیجه‌بخش نباشند، ممکن است پزشک، درمان شناختی-رفتاری یا دارودرمانی یا ترکیبی از هر دو را برای درمان بیخوابی سالمندان، توصیه کند.
مشاوره و روان‌درمانی برای درمان بی خوابی سالمندان
| درمان روانشناختی | توضیح | |
| درمان‌های شناختی-رفتاری (CBT) | * اولین روش توصیه‌شده برای درمان بیخوابی سالمندان * بهبود خواب در ۷۰ تا ۸۰درصد مراجعین * شامل ۶ تا ۸ جلسۀ درمانی | شامل: ۱- مداخلات شناختی: بر تغییر افکار نادرست یا غیرمفید دربارۀ خواب، تمرکز دارد. به‌عنوان مثال، تجربۀ قبلی بیخوابی میتواند باعث نگرانی دربارۀ به خواب‌رفتن و صرف زمان زیاد در رختخواب برای خوابیدن شود. این موضوع، به خواب‌رفتن را چالش‌برانگیزتر می‌کند و باعث تشدید نگرانی در دفعات بعدی خواب شود. برخی از افکار و باورهای اثرگذار بر بیخوابی عبارتند از: * اضطراب دربارۀ تجربیات گذشتۀ بیخوابی * انتظارات غیرواقع‌بینانه از زمان و کیفیت خواب * نگرانی دربارۀ خستگی روزانه یا سایر عواقب کمبود خواب ۲- مداخلات رفتاری: با کنترل محرک‌ها قبل از خواب، محدودکردن زمان صرف‌شده برای به خواب‌رفتن و آموزش آرامش، به ایجاد عادات سالمِ قبل‌از خواب، کمک می‌کنند. * بسیاری از سالمندان در اتاق خواب، کارهایی می‌کنند که خواب را دشوارتر می‌کند؛ مانند غذاخوردن یا تماشای تلویزیون. کنترل محرک، با حذف این موارد، اتاق خواب را به مکانی برای خواب آرام، تبدیل می‌کند. * سالمندان، اغلب زمان زیادی را در رختخواب بیدار می‌مانند. محدودکردن زمان صرف‌شده برای به خواب‌رفتن، با هدف افزایش میل به خواب در سالمند و افزایش موقت خستگی سالمند درطول روز بعد (تا بتواند در شب بعد راحت‌تر به خواب رود) انجام می‌شود. یعنی اگر مثلاً سالمند، ظرف ۱۵ دقیقه خوابش نبرد، نباید در تختخواب بماند؛ بلکه باید برخیزد و به کار دیگری بپردازد. * تکنیک‌های آرام‌سازی به کاهش افکار پریشان و تنشی که اغلب درهنگام خواب به ذهن سالمند هجوم می‌آورند، کمک می‌کنند. برخی از تکنیک‌های آرام‌سازی عبارتند از: – تمرینات تنفس آهسته و عمیق – آرام‌سازی تدریجی عضلات (انقباض و شل‌کردن گروه‌های مختلف عضلانی) که میتواند با مدیتیشن یا تصویرسازی ذهنی همراه شود. اینجا فایل تن‌آرامی را گوش کنید. – تمرین اتوژنیک: بر احساسات جسمی مثل سنگینی، گرما یا آرامش در قسمت‌های مختلف بدن، تمرکز می‌شود. – بیوفیدبک: از فناوری برای پایش فرآیندهای خاص در بدن مانند امواج مغزی، ضربان قلب، تنفس و دمای بدن، استفاده می‌کند. با استفاده از اطلاعات ارائه‌شده توسط دستگاه‌های الکترونیکی، سالمندان میتوانند یاد بگیرند که کنترل بیشتری بر این فرآیندها داشته باشند. – هیپنوتیزم: هیپنوتیزم هدایت‌شده یا خودهیپنوتیزم (با آموزش روانشناس) شامل یادگیری آرامش درهنگام دریافت نشانه‌های کلامی یا غیرکلامی است. – مدیتیشن: باعث کاهش استرس و اضطراب و افزایش آرامش می‌شود و میتواند با تمرینات حرکتی مانند یوگا و تای‌چی ترکیب شود. |
| حساسیت‌زدایی ازطریق حرکت چشم و پردازش مجدد (EDMR) | *تکنیکی برای رفع اضطراب پس‌از سانحه (تروما) به‌ویژه برای بیمارانی است که در گذشته با اتفاقاتی درگیر شده‌اند که همچنان از یادآوری آن‌ها رنج می‌برند و هنوز با خاطرۀ آن‌ها کنار نیامده‌اند. | * کاهش علائم مرتبط با تروما: با کاهش پریشانی مرتبط با سوانح گذشته و افزایش آرامش، به بهبود کیفیت خواب، کمک می‌کند. * کاهش اضطراب و استرس: با استفاده ازتکنیک‌های تحریک دوطرفۀ مغز، مثل دنبال‌کردن دست درمانگر با حرکات چشم، به کاهش اضطراب و استرس کمک می‌کند. * شناسایی و حل مسائل زیربنایی: با بررسی و رسیدگی به دلایل اصلی مشکلات خواب مانند باورهای منفی یا خاطرات ناراحت‌کننده، توانایی افراد برای به خواب‌رفتن و در خواب‌ماندن، به‌طور قابل توجهی بهبود می‌یابد. * توسعه مکانیسم‌های مقابله‌ای: ابزارها و مهارت‌هایی را که سالمند، برای مدیریت استرس و اضطراب نیاز دارد، در اختیار او قرار می‌دهد تا سالمند بتواند قبل از خواب احساس آرامش کند. * بهبود محیط عاطفی: به سالمند، کمک می‌کند تا افکار مزاحم یا هیجانات شدیدی را که مانع به خواب‌رفتن میشوند، بهتر کنترل کند و با تمرین تعادل عاطفی، محیطی برای خواب سالم ایجاد کند. * تقویت خودتوانمندسازی: با کمک به بازبینی تجربیات دردناک و باورهای غیر مفید، حس کنترل و توانمندی را در سالمند، تقویت می‌کند. قدرت و انعطاف‌پذیری حاصل، کمک می‌کند سالمند در زمان خواب، احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشد. |
استفاده از داروهای خواب‌آور برای درمان بی خوابی سالمندان
داروهای متعددی برای درمان بیخوابی سالمندان وجود دارد. اما بهتر است از آن‌ها فقط برای درمان کوتاه‌مدت بیخوابی استفاده شود. لازم است سالمندان، از مصرف خودسرانۀ خواب‌آورها خودداری کنند.
**مصرف داروها حتماً باید با تجویز پزشک باشد**.
برخی از داروهای خواب‌آور عبارتند از:
| دسته دارویی | عملکرد و عوارض |
| آگونیست‌های بنزودیازِپین شامل * دیازپام * لورازپام * اگزازپام * فلورازپام * کلردیازپوکساید | * پارامترهای مرتبط با بیخوابی مانند تأخیر شروع خواب، تعداد بیداری‌های شبانه، کل زمان خواب و کیفیت خواب را در کوتاه‌مدت درمان می‌کنند. * خطر زمین‌خوردن را در سالمندان افزایش می‌دهند و اختلال حافظه، ازدست‌دادن هماهنگی و خواب‌آلودگی درطول روز را به‌دنبال دارند. * درصورت ابتلا به آپنه و ناراحتی مزمن ریوی، نباید از آن‌ها استفاده شود. * در بلندمدت، باعث اضطراب، عود بیخوابی، برهم‌خوردن چرخۀ خواب و خستگی و وابستگی در ۱۵ تا ۴۰ درصد بیماران میشوند. |
| خواب‌آورهای غیربنزودیازِپین شامل * زالِپلون * زولپیدم * زوپیکلون | * رایج‌ترین داروها برای درمان بیخوابی سالمندان در کوتاه‌مدت. * تأخیر شروع خواب را کاهش می‌دهند و به در خواب‌ماندن، کمک می‌کنند. * برخی از عوارض این داروها عبارتند از: اختلال حافظه، سرگیجه، ناراحتی‌های گوارشی و توهم. * در بلندمدت، باعث وابستگی بیماران میشوند. |
| سایر داروهای خواب‌آور | * داروهای ضدافسردگی مثل دوکسپین * آنتی‌هیستامین‌ها مثل دیفن‌هیدرامین * داروهای ضدروانپریشی مثل کوتیاپین * آنتاگونیست‌های گیرندۀ اورِکسین مثل سوورکسانت * داروهای ضدتشنج مثل گاباپنتین |
آیا استفادۀ طولانیمدت از داروهای خواب‌آور بی‌خطر است؟
مصرف طولانیمدت داروهای خواب‌آور در درمان بیخوابی سالمندان، میتواند خطرناک باشد و به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
این داروها عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت زیادی دارند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
| عوارض کوتاه‌مدت خواب‌آورها | عوارض بلندمدت خواب‌آورها |
| * خستگی و خواب‌آلودگی * سردرد * زودرنجی * سردرگمی * اسهال یا یبوست * خشکی دهان * ضعف عضلانی * کُند شدن پردازش مغز و تصمیم‌گیری * سوء هاضمه و گاز معده | * تأثیر بر عملکرد مغز و تحلیل مغز * تغییر ساختار خواب * ایجاد وابستگی * عدم تحمل دارو * افزایش خطر ابتلا به زوال عقل، به‌ویژه در سالمندان * تضعیف حافظه، تمرکز و توجه * بیماری آلزایمر * افزایش احتمال افسردگی * افزایش خطر زمین‌خوردن |
استفاده از ملاتونین برای درمان بی خوابی سالمندان
ملاتونین، هورمونی طبیعی است که در بدن ترشح می‌شود و نقش کلیدی در تنظیم چرخۀ خواب و بیداری دارد. اختلال در زمان و مقدار ترشح ملاتونین، میتواند باعث بیخوابی شود.
تولید ملاتونین در بدن، با افزایش سن، کاهش می‌یابد. به همین دلیل، استفاده از مکمل ملاتونین میتواند به تنظیم چرخۀ خواب و درمان بیخوابی سالمندان، کمک کند.
ملاتونین، تأخیر خواب را کاهش می‌دهد، زمان کلی خواب را افزایش می‌دهد و کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد و همۀ این کارها را درحالی انجام می‌دهد که عوارض داروهای خواب‌آور را ندارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز مشکلات مزمن خواب، یا اگر بیخوابی، در انجام فعالیت‌های روزانۀ سالمند، اختلال ایجاد کرد، به پزشک مراجعه کنید. اگر پزشک به این نتیجه برسد که سالمند، اختلال خواب دارد، ممکن است او را برای انجام آزمایش‌های ویژه، به یک مرکز خواب، ارجاع دهد.
خدمات پناه
بیخوابی سالمندان، ناشی از مشکلاتی مانند زوال عقل، پارکینسون، بیماری‌های مزمن و عوارض داروهای مصرفی و سبک زندگی نادرست است. شما می‌توانید با ثبت‌نام در سایت پناه از خدمات ویزیت آنلاین توسط پزشک یا روانپزشک یا ویزیت در منزل توسط پزشک برای درمان دارویی بیخوابی سالمندان و دلایل زمینه‌ای آن بهره‌مند شوید.
جلسات آنلاین مشاوره با روانشناس و رفتاردرمانی شناختی نیز برای بهبود الگوی خواب بیماران مفیدند. در کنار داروهای تجویزشده و اصلاح الگوی خواب، اصلاح رژیم غذایی، مدیریت مصرف مایعات و ورزش منظم نیز نقش مهمی در درمان بیخوابی سالمندان دارند.
شما می‌توانید از طریق ویزیت آنلاین توسط متخصص تغذیه، رژیم غذایی مناسب سالمندان و توصیه‌های مربوط به مدیریت مصرف مایعات و از طریق ویزیت در منزل توسط متخصص فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی، برنامه ورزشی مناسب سالمندان را دریافت کنید.
سخن پایانی
بسیاری از سالمندان با افزایش سن و ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای و مصرف داروهای مختلف یا حتی مسائل روانشناختی، درگیر نوعی از اختلال خواب، ازجمله بیخوابی میشوند. این وضعیت میتواند برای سالمندن بسیار ناراحت‌کننده باشد و باعث کاهش کیفیت زندگی آن‌ها شود. اما راه‌های زیاد و اغلب آسانی برای درمان بیخوابی سالمندان وجود دارد. در این مقاله، عوامل و علائم بیخوابی سالمندان را بررسی کردیم و به بیان روش‌های متنوع درمان بیخوابی سالمندان پرداختیم.
آیا میتوان برای درمان بی خوابی سالمندان از داروهای گیاهی استفاده کرد؟
بله. سنبلالطیب، آشواگاندا و بابونه میتوانند به درمان بیخوابی سالمندان کمک کنند.
عدم درمان بیخوابی سالمندان چه عوارضی دارد؟
عدم درمان بیخوابی سالمندان، ممکن است عوارضی همچون احساس خستگی، اضافه وزن و چاقی، ضعف عملکرد دستگاه ایمنی و تغییرات خُلقوخو را بههمراه داشته باشد.
داروهای تجویز شده برای درمان بیخوابی سالمندان به چه مدت باید مصرف شوند؟
بهتر است داروهایی که برای درمان بیخوابی سالمندان تجویز میشوند، مدت کوتاهی مصرف شوند. زیرا مصرف این داروها برای طولانیمدت میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد.
