درمان سرماخوردگی سالمندان

سرماخوردگی یک بیماری بسیار ساده و رایج است که معمولاً توسط یک ویروس ایجاد می‌شود. همۀ ما در طول سال، چند بار به سرماخوردگی مبتلا می‌شویم و ظرف چند روز، خود به خود خوب می‌شویم. با همۀ هیاهویی که طی چند سال اخیر دربارۀ انواع آنفولانزا و کرونا به راه افتاد، شاید دیگر کسی سرماخوردگی را جدی نگیرد. اما اگر بدون توجه از کنار درمان سرماخوردگی سالمندان بگذریم، این بیماری ساده می‌تواند بسیار پیچیده شود. زیرا یک سرماخوردگی ساده هم می‌تواند برای سالمندان که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده و دیگر مثل سابق به جنگ عوامل بیماری‌زا نمی‌رود، خطرناک باشد.

علاوه بر این، همین سرماخوردگی ساده، می‌تواند فعالیت‌های روزمرۀ زندگی سالمندان را مختل کند و سلامت بلندمدت آن‌ها را هم تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله به بررسی عوامل سرماخوردگی سالمندن و نحوۀ پیشگیری از آن خواهیم پرداخت. سپس، علامت‌ها و عوارض احتمالی سرماخوردگی سالمندان را بیان خواهیم کرد. پس از آن از راه‌های سرایت سرماخوردگی حرف می‌زنیم و نحوۀ پیشگیری از ابتلای سالمندان به سرماخوردگی را با هم مرور می‌کنیم و درنهایت، راهکارهای مختلف درمان سرماخوردگی سالمندان در خانه را با هم مرور خواهیم کرد. با ما همراه باشید!

سرماخوردگی چیست و چرا درمان سرماخوردگی سالمندان، اهمیت دارد؟

سرماخوردگی (Common Cold)، به عفونت خفیف دستگاه تنفسی (خصوصاً بینی) و گلو اشاره دارد که عامل اصلی آن ویروس‌ها هستند و باعث ایجاد یک سری علائم آزاردهنده مانند آبریزش بینی، گرفتگی بینی و گلودرد می‌شود.

علل شایع سرماخوردگی سالمندان، ویروس‌هایی مانند راینوویروس، کروناویروس (نه آن کروناویروس معروف) یا ویروس سنسیشیال تنفسی هستند. اکثر بزرگسالان، به طور متوسط ​​۲ تا ۴ بار سرماخوردگی در سال را تجربه می‌کنند که بیشتر در فصول سردتر سال یعنی پاییز، زمستان و اوایل بهار، اتفاق می‌افتند.

علاوه بر اینکه سالمندان، خیلی راحت‌تر به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند، سرماخوردگی سالمندان، می‌تواند بسیار شدیدتر از جوان‌ترها باشد. زیرا با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن سالمندان، تضعیف می‌شود و دیگر نمی‌تواند مانند زمان جوانی، با عوامل بیماری‌زا مقابله کند و عفونت‌ها را از بدن، دفع کند. به همین دلیل، حتی یک سرماخوردگی به ظاهر خفیف هم می‌تواند تهدید بزرگی برای سلامتی کوتاه مدت و بلندمدت سالمندان باشد.

عوارض احتمالی سرماخوردگی در سالمندان

برخی از عوارض احتمالی عدم درمان سرماخوردگی سالمندان عبارتند از:

• سینوزیت (عفونت سینوس‌ها)
• برونشیت (التهاب مجاری تنفسی)
• عفونت گوش
• ذات‌الریه که یک بیماری حاد است و هرساله جان هزاران نفر را در دنیا می‌گیرد.
• اگر سالمند، دچار یک بیماری مزمن تنفسی مانند آسم باشد، سرماخوردگی می‌تواند علائم آن بیماری مزمن را تا چند هفته پس از برطرف‌شدن علائم سرماخوردگی، تشدید کند.

روش‌های انتقال سرماخوردگی به سالمندان

سرماخوردگی بسیار مسری است و از طریق ترشحات حاوی ویروس که هنگام عطسه یا سرفه در هوا منتشر می‌شوند، انتقال می‌یابد. معمولاً سرماخوردگی از طریق لمس سطوح آلوده به این ترشحات، انتقال می‌یابد؛ اما می‌تواند از طریق استنشاق این ترشحات و تنفس در فضای آلوده نیز، منتقل شود.

به طور کلی، راه‌های سرایت سرماخوردگی عبارتند از:

موضوع	توضیحات
سرفه و عطسه	ترشحات حاوی ویروس هنگام سرفه یا عطسه در هوا منتشر می‌شوند و می‌توانند توسط افراد اطراف استنشاق شوند.
تماس مستقیم	لمس سطوح یا اشیایی که ویروس روی آن‌ها وجود دارد، مانند دستگیره در، نرده‌ها، گوشی تلفن یا اشیاء دیگر که فرد بیمار لمس کرده است، ممکن است باعث انتقال ویروس شود.
تماس نزدیک با دیگران	نزدیکی به فرد مبتلا به سرماخوردگی، شما را در معرض خطر ابتلا قرار می‌دهد. ویروس از طریق هوای تنفسی یا لمس اشیایی که بیمار لمس کرده، منتقل می‌شود.
دست دادن	دست دادن با فردی که سرماخورده نیز می‌تواند باعث انتقال ویروس سرماخوردگی شود.

بنابراین، عجیب نیست که اقداماتی که باید برای جلوگیری از سرماخوردگی سالمندان انجام شوند، بسیار شبیه به اقداماتی هستند که در طول همه‌گیری کرونا مجبور به انجام آن‌ها بودیم.

روش‌های پیشگیری از سرماخوردگی سالمندان

سرماخوردگی سالمندان، به طور ۱۰۰ درصد قابل پیشگیری نیست. اما با رعایت برخی اقدامات احتیاطی، می‌توانید شانس سالمندان را برای سالم ماندن و حفظ آرامش و آسایش، به‌ویژه در فصول سرد سال، افزایش دهید. این اقدامات عبارتند از:

• مهم‌تر از هرچیز،  رعایت بهداشت و پاکیزگی است. به طور مرتب دست‌ها را با آب و صابون، حداقل به مدت ۲۰ ثانیه بشویید. اگر به آب و صابون دسترسی ندارید، از مایع ضدعفونی‌کنندۀ دست با حداقل ۶۰ درصد الکل استفاده کنید.

• از دست زدن به چشم، بینی و دهانتان خودداری کنید. زیرا این یک راه آسان برای انتشار میکروب است. پس از فین کردن، دست‌های خود را خوب بشویید و درهنگام عطسه یا سرفه، جلوی دهانتان را بپوشانید.
• محیط زندگی خود را به طور منظم، تمیز و ضدعفونی کنید. میزها، سطوح آشپزخانه، دستگیرۀ درها، کلیدهای برق، گوشی‌های تلفن و دربازکن و دستۀ وسایلی مثل یخچال را به خوبی تمیز کنید.

• از افراد مبتلا به سرماخوردگی فاصله بگیرید. یا ارتباط خود را با آن‌ها محدود کنید. سعی کنید با افراد مبتلا در یک فضای بسته قرار نگیرید. هرگز با افراد مبتلا به سرماخوردگی، دست ندهید و روبوسی نکنید. اصولاً بهتر است در سنین بالا با هیچکس روبوسی نکنید.
• از حضور در مکان‌های شلوغ و پرازدحام، خودداری کنید. به‌ویژه از فضاهای سرپوشیده و فضاهایی که تهویۀ مناسبی ندارند، دوری کنید.
• در صورت اجبار به حضور در محیط‌های شلوغ، از ماسک استفاده کنید.

• در رژیم غذایی خود، پروتئین کافی و غذاهای سرشار از ویتامین‌های ث و د  مصرف کنید. کمبود پروتئین می‌تواند سیستم ایمنی بدن را مختل کند. منابع غنی پروتئینی عبارتند از: تخم مرغ، گوشت بدون چربی، حبوبات و محصولات لبنی. منابع ویتامین ث عبارتند از مرکبات، فلفل تند، توت فرنگی، کلم بروکلی و سیب زمینی. منابع غنی از ویتامین د هم عبارتند از ماهی‌های چرب، زردۀ تخم مرغ، قارچ، مرکبات و قرار دادن پوست در معرض نور خورشید.
• آب و مایعات کافی مصرف کنید. مصرف آب کافی به بدن کمک می‌کند تا با میکروب‌ها و ویروس‌ها مبارزه کند.
• استراحت کافی داشته باشید. استراحت کافی و به‌موقع، به بدن کمک می‌کند تا خود را ترمیم و بازیابی نماید.
• به طور منظم ورزش کنید. حتی فعالیت بدنی سبکی مثل پیاده‌روی ​​می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن سالمندان و افزایش قدرت مقابله با عوامل بیماری‌زا و عفونت‌ها کمک کند.

علائم سرماخوردگی در سالمندان چیست؟

همۀ ما به محض اینکه کمی آبریزش بینی داشته باشیم، شک می‌کنیم که این سرماخوردگی است یا آنفولانزا یا بدتر از آن، کرونا؟ علائم سرماخوردگی معمولاً خفیف‌تر از آنفولانزا یا کرونا هستند و به تدریج ظاهر می‌شوند. علائم آنفولانزا معمولاً شروع ناگهانی دارند.

علائم کرونا با بسیاری از علائم سرماخوردگی و آنفولانزا همپوشانی دارند؛ اما این بیماری، علائم متمایزی هم دارد. به ‌هرحال، در صورت مشاهدۀ علائم سرماخوردگی در سالمندان، لازم است به پزشک مراجعه کنید تا او بیماری سالمند را تشخیص دهد.

علائم اصلی سرماخوردگی، آنفولانزا و کرونا عبارتند از:

علائم سرماخوردگی	علائم آنفولانزا	علائم کرونا
گرفتگی و آبریزش بینی گلودرد سردرد سرفۀ خفیف عطسه	تب بالا و لرز مداوم درد عضلانی سردرد خستگی و ضعف قابل توجه سرفه خشک	از دست دادن بویایی و/یا چشایی اسهال حالت تهوع و استفراغ تنگی نفس درد یا احساس سنگینی قفسه سینه

روش‌های درمان سرماخوردگی سالمندان

اصولاً هیچ دارویی برای درمان سرماخوردگی سالمندان، وجود ندارد.

در واقع، سرماخوردگی،، معمولاً دورۀ خود را طی می‌کند و به طور طبیعی ظرف ۷ تا ۱۰ روز کاملاً برطرف می‌شود. البته ممکن است در سالمندانی که از نظر سلامتی، ضعیف هستند، رفع علائم سرماخوردگی، ۲ هفته یا بیشتر طول بکشد.

اما می‌توان از راهکارهای سادۀ خانگی برای درمان سرماخوردگی سالمندان یا در واقع، برای مدیریت علائم سرماخوردگی، استفاده کرد.

راهکارهای خانگی و طبیعی درمان سرماخوردگی سالمندان

می‌توانید با انجام برخی اقدامات، به کاهش علائم و درمان سرماخوردگی سالمندان، کمک کنید تا دورۀ مبارزه با ویروس سرماخوردگی را راحت‌تر سپری کنند.

• مهم‌ترین کاری که لازم است سالمندان مبتلا به سرماخوردگی انجام دهند، این است که تا حد امکان، استراحت کنند تا بدنشان توان مقابله با عفونت را پیدا کند و بهبود یابد. قرار دادن سر سالمند در زاویه ۴۵ درجه در هنگام خوابیدن یا استراحت، به جلوگیری از تجمع مخاط در حفره‌های سینوسی کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: درمان پنومونی سالمندان

• لازم است سالمندان، در طول دورۀ بیماری از گردش و معاشرت اجتماعی، خودداری کنند تا از انتشار بیماری جلوگیری شود و ریسک ابتلای سالمند به یک بیماری ثانویه نیز، کاهش یابد.
• اگر سالمند مبتلا به سرماخوردگی، سیگاری است، لازم است سیگار را تا زمانی که علائم سرماخوردگی بهبود یابند، ترک کند یا دست کم تعداد سیگار مصرفی را کاهش دهد.

برخی از درمان‌های طبیعی و خانگی سرماخوردگی سالمندان عبارتند از:

• خوردن غذاهای سبک و مغذی مثل میوه‌های سرشار از ویتامین ث و سبزیجات بخارپز، می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن، کمک کند تا بهتر بتواند با عفونت، مبارزه کند.
• خوردن سوپ مرغ برای کمک به کاهش التهاب؛ آبرسانی مجدد بدن و کُند کردن پیشرفت عفونت، مفید است.
• مصرف آب و مایعات فراوان مثل آب‌میوۀ طبیعی، خصوصاً آب پرتقال که سرشار از ویتامین ث است و انواع دمنوش، جوشانده و چای به همراه عسل و لیمو، می‌توانند به نرم کردن گلو و باز کردن گرفتگی بینی و بازیابی آب از دست رفتۀ بدن، کمک کنند.

• استفاده از یک دستگاه بخور سرد در محیط خانه به کاهش التهاب بینی سالمند، کمک می‌کند. مطمئن شوید که دستگاه، به خوبی تمیز شده است.
• استنشاق بخار گرم (زیر دوش یا از یک ظرف آب گرم با کشیدن حوله روی سر) به باز شدن گرفتگی بینی و نرم شدن گلو کمک می‌کند.

• غرغره کردن و شستشوی داخل بینی با آب‌نمک برای تخلیۀ مخاط و کاهش گلودرد و گرفتگی بینی، مفید است.
• مالیدن ویکس  بر روی قفسۀ سینۀ سالمند به تسکین سرفه و بهبود تنفس، کمک می‌کند.
• استفاده از وازلین برای تسکین بینی تحریک شده یا لب‌های ترک خوردۀ سالمند، مفید است.

چه داروهایی برای درمان سرماخوردگی سالمندان، مناسب هستند؟

برخی از داروهای بدون نسخه می‌توانند علائم سرماخوردگی را برای مدت کوتاهی تسکین دهند. با این حال، بهتر است مصرف این داروها نیز با مشورت پزشک، انجام شود. این داروها عبارتند از:

• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و استامینوفن
• قرص‌های سرماخوردگی
• آبنبات‌های مخصوص سرماخوردگی
• داروهای ضداحتقان
• داروهای ضدسرفه (فقط در مواقع ضروری، زیرا سرفه کردن، مکانیزم بدن برای تخلیه خلط‌ از ریه‌ها است)
• آنتی‌هیستامین‌ها

آنتی‌بیوتیک‌ها هیچ کمکی به درمان سرماخوردگی نمی‌کنند و هرگز نباید سرخود مصرف شوند.

چه زمانی باید برای درمان سرماخوردگی سالمندان به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر سالمندان، علائم شدید ذیل را دارند، لازم است فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنند:

• مشکل در تنفس
• درد قفسه سینه
• غش کردن یا احساس اینکه دارند از حال می‌روند
• گیجی

همچنین، در صورت وجود علائم ذیل، لازم است سالمند، به پزشک مراجعه کند:

• ادامۀ علائم سرماخوردگی برای بیشتر از ۲ هفته
• احساس درد شدید در صورت و پیشانی
• تورم غدد لنفاوی زیر فک و گردن

خدمات پناه

سرماخوردگی معمولاً خودبه‌خود، ظرف چند روز بهبود می‌یابد. درصورت وخیم‌بودن وضعیت بیمار یا ایجاد عفونت‌های تنفسی، می‌توانید پس‌از ثبت‌نام در سایت پناه، از خدمات ویزیت در منزل توسط پزشک بهره‌مند شوید.

سخن پایانی

برای درمان سرماخوردگی سالمندان، داروی خاصی وجود ندارد. اما مدیریت علائم سرماخوردگی، به راحتی امکان‌پذیر است. اگر سالمند عزیزی که از او مراقبت می‌کنید، علائمی شدیدتر از حالت معمول داشت، منتظر نمانید تا حالش بدتر شود و همین حالا برای درمان او اقدام کنید. در این مقاله، علائم و عوارض سرماخوردگی در سالمندان را بررسی کردیم و به بیان روش‌های پیشگیری و درمان سرماخوردگی سالمندان پرداختیم.

منبع +++