سلامت جسمانی

اهمیت فیزیوتراپی در سالمندی و حفظ سلامت سالمندان

درد، آسیب، مشکلات سلامتی و اختلالات عملکردی، بخشی طبیعی از فرایند پیری نیستند و اگر مسائلی از این دست زندگی را برای سالمندان سخت کرده‌اند، بهتر است هرچه زودتر برای رفع آن‌ها اقدام کنید. فیزیوتراپی در سالمندی می‌تواند به سالمندانی که دچار اختلالات حرکتی یا مشکلات سلامتی هستند، کمک کند تا به‌جای پذیرش این مسائل به‌عنوان بخشی اجتناب‌ناپذیر از فرایند پیری، بر این موانع غلبه کرده و گامی به‌سوی فعال‌شدن دوباره و زیستن یک زندگی طولانی، شاد و سالم گام بردارند.

فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی و ورزش، روند پیری را کند می‌کنند؛ به حفظ عملکرد بهینه سیستم‌های بدن کمک می‌کنند؛ سلامت عمومی را بهبود می‌بخشند؛ علائم بیماری‌های مزمن را تعدیل می‌کنند و عملکرد حرکتی را بهبود می‌بخشند. در این مقاله به بررسی فیزیوتراپی و انواع آن، اهمیت توانبخشی سالمندان در منزل و فواید تمرینات فیزیوتراپی برای سالمندان خواهیم پرداخت و روش‌های مختلف فیزیوتراپی سالمندان را مطرح خواهیم کرد. با ما همراه باشید!

فهرست مطالب نمایش

مفهوم فیزیوتراپی سالمندان چیست؟

فیزیوتراپی سالمندان (Geriatric Physiotherapy)، یک شکل تخصصی از فیزیوتراپی است که برای مدیریت درد، بهبود تحرک، افزایش قدرت و ارتقاء عملکرد عمومی بدن سالمندان طراحی شده است و با کمک به حفظ و بهبود سلامت عمومی و توانایی‌های عملکردی سالمندان، باعث بهبود کیفیت زندگی آن‌ها و جلوگیری از بسیاری پیامدهای منفی بیماری‌های مزمن مرتبط با افزایش سن می‌شود.

فیزیوتراپی سالمندان پیچیده‌تر از سایر گروه‌های سنی است؛ زیرا سالمندان علاوه‌بر کاهش تحرک و توانایی بدن برای فعالیت طولانی، معمولاً همزمان به مشکلات متعددی مثل اختلالات اسکلتی-عضلانی، بیماری‌های قلبی-عروقی و بیماری‌های مغز و اعصاب مبتلا هستند که مستلزم همکاری فیزیوتراپ با متخصصان مختلف است.

بنابراین، یک فیزیوتراپیست متخصص در مراقبت‌های سالمندان باید دانش کافی از شیوه‌های فیزیوتراپی برای درمان هر سه دسته این بیماری‌ها را داشته باشد. برخی بیماری‌های رایج سالمندان که فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود یا مدیریت آن‌ها کمک کند، عبارتند از:

  • بیماری‌های قلبی-تنفسی؛
  • سکته مغزی، پارکینسون، زوال عقل؛
  • انواع سرطان؛
  • بی‌اختیاری (ادرار و مدفوع)؛
  • آرتریت، پوکی استخوان، تعویض مفصل، اختلال تعادل، درد مزمن.
فیزیوتراپی در سالمندی به حفظ تحرک و جلوگیری از زمین‌خوردن سالمندان کمک می‌کند.
فیزیوتراپی در سالمندی به حفظ تحرک و جلوگیری از زمین‌خوردن سالمندان کمک می‌کند.

مزایای فیزیوتراپی در سالمندی

فیزیوتراپی در سالمندی، فواید قابل توجهی برای سالمندان دارد؛ زیرا به آن‌ها کمک می‌کند تا تحرک خود را حفظ کنند و همزمان، از حوادثی مانند زمین‌خوردن، جلوگیری کنند. فیزیوتراپی می‌تواند به سالمندان کمک کند تا فرآیند بهبودی پس از جراحی، بیماری یا آسیب را با درد و ناراحتی کمتری پشت سر بگذارند.

سالمندان با بهره‌مندی منظم از خدمات فیزیوتراپی، بیشتر می‌توانند استقلال خود را حفظ کنند و به حضور موثر در اجتماع ادامه دهند. به‌دلیل نقش فیزیوتراپی در عملکرد مستقل افراد اجتماع، روز ۸ سپتامبر، روز جهانی فیزیوتراپی نامیده شده است.

فیزیوتراپی به سالمندان کمک می‌کند تا به زندگی مستقل خود ادامه دهند. هیچ‌وقت برای بهره‌مندی از مزایای فیزیوتراپی دیر نیست!

فیزیوتراپی می‌تواند به روش‌های زیر، کیفیت زندگی سالمندان را با بهبود سلامت جسمی، روانی، عاطفی و اجتماعی افزایش دهد:

  • ارتقاء سلامتی و تندرستی با تأکید بر اهمیت ورزش و تسهیل انجام آن؛
    • مدیریت بیماری‌های مزمن و بهبود سلامت قلبی-تنفسی؛
  • پیشگیری از ناتوانی، اختلالات حرکتی و محدودیت‌های عملکردی؛
    • جلوگیری از زمین‌خوردن؛
  • اقدامات درمانی برای بازگرداندن یکپارچگی سیستم‌های دخیل در حرکت بدن؛
    • مدیریت درد، ضعف، خشکی مفاصل و سفتی عضلات؛
    • بهبودی پس‌از بیماری‌ها، حوادث و جراحی‌ها؛
    • به حداکثر رساندن قابلیت‌های عملکردی، کیفیت زندگی و امکان زندگی مستقل و کارآمد؛
  • اصلاح دسترسی سالمندان و رفع موانع محیطی در خانه.

انواع فیزیوتراپی

فیزیوتراپی ارتوپدی (حرکتی) بر مسائل اسکلتی-عضلانی مانند آسیب‌های استخوان، عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها تمرکز دارد و در دوران نقاهت پس از شکستگی، تعویض مفصل و جراحی یا برای تسکین درد مزمن مفاصل، به بهبودی، بازیابی عملکرد و جلوگیری از مشکلات آینده بیمار کمک می‌کند.

فیزیوتراپی سالمندان می‌تواند انواع دیگری از فیزیوتراپی را نیز دربرگیرد:

  • فیزیوتراپی نورولوژیک؛
  • فیزیوتراپی قلبی-تنفسی؛
  • پیش‌توانبخشی (قبل جراحی)؛
  • توانبخشی (بعد جراحی و بیماری)؛
  • توانبخشی سیستم دهلیزی (گوش میانی).

انواع شیوه‌های درمانی فیزیوتراپی در سالمندی

متخصصان فیزیوتراپی، پس‌از ارزیابی سابقه پزشکی، عملکرد و آمادگی جسمانی سالمند، درکنار استفاده از تجهیزات درمانی مختلف، از ۳ شیوه اصلی برای درمان سالمندان استفاده می‌کنند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

ارزیابی‌های اولیه

پیش‌از آغاز اقدامات درمانی فیزیوتراپی در سالمندی، سابقه پزشکی و شرایط پزشکی فعلی سالمند بررسی می‌شوند. بهتر است وضعیت بدن، نحوه گام‌برداشتن و میزان تعادل سالمند نیز بررسی شوند و از او درباره سابقه زمین‌خوردن و هرگونه نگرانی احتمالی درباره این موضوع، سؤال شود. اگر پاسخ سؤالات، نشان‌دهنده اختلال گام‌برداشتن باشد، برنامه درمانی و ورزشی، پیش‌از هرچیز بر جلوگیری از زمین‌خوردن متمرکز می‌شود.

سپس توانایی‌های عملکردی و آمادگی سالمند برای فعالیت بدنی ارزیابی می‌شوند. معمولاً ارزیابی سطح آمادگی سالمندان برای فعالیت بدنی، بر اساس نحوه اجرای تمرینات زیر توسط سالمند انجام می‌شود:

تمریناتی برای سنجش آمادگی فعالیت بدنی در سالمندان
تمریناتی برای سنجش آمادگی فعالیت بدنی در سالمندان
  1. ۳۰ ثانیه نشستن و برخاستن از روی صندلی بدون کمک دست: شمارش تعداد دفعات برخاستن و نشستن کامل روی صندلی، برای ارزیابی قدرت و استقامت عضلات پایین‌تنه؛
  2. ۳۰ ثانیه حرکت جلو بازو با دمبل: شمارش تعداد دفعات بالا و پایین بردن کامل دمبل، برای ارزیابی قدرت و استقامت عضلات بالاتنه؛
  3. خم‌شدن به جلو روی صندلی و رساندن انگشتان دست به شَست پا: اندازه‌گیری فاصله انگشتان دست از شَست پا، هنگام کشش برای ارزیابی انعطاف‌پذیری عضلات پایین‌تنه؛
  4. کشش شانه و رساندن دست‌ها به هم در پشت کمر، یکی از بالا و یکی از پایین: اندازه‌گیری فاصله انگشتان دو دست از هم برای ارزیابی انعطاف‌پذیری عضلات بالا‌تنه؛
  5. ۶ دقیقه پیاده‌روی: اندازه‌گیری فاصله طی‌شده در ۶ دقیقه برای ارزیابی استقامت سالمند در ورزش هوازی؛
  6. برخاستن از صندلی، طی کردن فاصله ۴/۲ متری رفت و برگشتی و نشستن روی صندلی: اندازه‌گیری زمان صرف‌شده برای ارزیابی تعادل و توانایی حرکتی و عملکردی؛
  7. ۲ دقیقه حرکت زانوبلند درجا با رساندن زانو به علامت مشخص‌شده روی دیوار: شمارش دفعات و میزان بالابردن زانو برای ارزیابی قدرت و استقامت سالمند در ورزش هوازی.

آموزش و مشاوره

فیزیوتراپی به کل بدن توجه دارد و بر رفع آسیب یک نقطه از بدن متمرکز نیست. بنابراین، ارائه توصیه‌هایی درباره راه‌های ارتقاء تندرستی (مثل ورزش منظم و حفظ وزن مناسب)، بخش مهمی از درمان فیزیوتراپی است. فیزیوتراپیست می‌تواند توصیه‌هایی برای مراقبت از سالمندان و کاهش درد و خطر آسیب‌دیدگی حین فعالیت‌های روزمره ارائه دهد.

به‌عنوان مثال اگر سالمند کمردرد دارد، ممکن است فیزیوتراپی در سالمندی، شامل بیان نکاتی درباره وضعیت بدنی مناسب (نحوه درست ایستادن، نشستن، خوابیدن)، تکنیک‌های صحیح بلندکردن یا حمل‌ اشیاء سنگین و اجتناب از چرخش نامناسب یا کشش بیش‌از حد ستون فقرات یا ایستادن طولانی‌مدت باشد.

همچنین، متخصصان فیزیوتراپی می‌توانند درصورت لزوم، توصیه‌هایی را برای ایمن‌سازی و تسهیل دسترسی در خانه و استفاده از وسایل کمکی، مانند عصا، واکر، کفش طبی و زانوبند ارائه دهند.

تنها در یکی از شیوه‌های فیزیوتراپی در سالمندی، از تجهیزات و ابزار درمانی استفاده می‌شود.
تنها در یکی از شیوه‌های فیزیوتراپی در سالمندی، از تجهیزات و ابزار درمانی استفاده می‌شود.

فیزیوتراپی با استفاده از تجهیزات و ابزار درمانی

متخصص فیزیوتراپی با استفاده از ابزار و تجهیزات مختلف به تحریک یا آرام‌سازی عضلات یا اعصاب نواحی آسیب‌دیده یا دردناک می‌پردازد:

  • الکتروتراپی یا برق‌درمانی: اِعمال جریان الکتریکی در ناحیه آسیب‌دیده بدن (برای تحریک عضلات یا اعصاب) برای تسریع بهبودی و کاهش تورم و درد که برای درمان مشکلات و بیماری‌های مختلف به‌کار می‌رود؛
  • لیزردرمانی: استفاده ازاشعه ضعیف و متمرکز لیزر برای کاهش التهاب و درد بافت نرم آسیب‌دیده و تسریع بهبود آن؛
  • مغناطیس‌درمانی: استفادهاز میدان‌های مغناطیسی برای تحریکسلول‌های سیستم ایمنی، تسهیل گردش خون، تسکین درد و ازبین‌بردن التهاب و ورم. مغناطیس‌درمانی می‌تواند به درمان پوکی استخوان، جوش‌خوردن شکستگی و فرایند ترمیم و بازسازی بافت‌های نرم کمک کند؛ 
  • گرمادرمانی: گرم‌کردن موضع درد با کمپرس داغ یا گرمادهی عمقی با استفاده از IR (امواج مادون قرمز)، اولتراسوند (امواج صوتی با فرکانس بالا) یا کرایوتراپی (امواج الکترومغناطیسی با فرکانس بالا) که با افزایش گردش خون در بافت آسیب‌دیده، به بهبود سریع‌تر زخم، گرفتگی عضلات و آسیب تاندون‌ها و رباط‌ها، رفع التهاب و تسکین درد کمک می‌کند؛
  • آب‌درمانی: انجام تمرینات قدرتی، کششی و ایروبیک در آب گرم با راهنمایی و نظارت متخصص فیزیوتراپی؛
  • سرمادرمانی: سردکردن موضع درد با کمپرس سرد، هوای سرد یا با استفاده از کرایوتراپی (ایجاد سرمای شدید با نیتروژن مایع) که می‌تواند به تسکین درد و التهاب بافت نرم آسیب‌دیده کمک کند؛
  • درای نیدلینگ (درمان با سوزن): تحریک عضلات و اعصاب مناطق آسیب‌دیده با استفاده از سوزن‌های ریز. این کار می‌تواند باعث رفع گرفتگی عضلات و تسکین درد شود.
  • چسب عضله: استفاده از چسب نواری برای دورکردن پوست از بافت همبند و ایجاد فضایی برای حرکت مؤثر مایع لنفاوی. این تکنیک روند بهبود طبیعی بدن پس‌از آسیب‌دیدگی را تسریع می‌بخشد.
استفاده از تکنیک‌های دستی، یکی از بهترین و مؤثرترین شیوه‌های فیزیوتراپی در سالمندی است.
استفاده از تکنیک‌های دستی، یکی از بهترین و مؤثرترین شیوه‌های فیزیوتراپی در سالمندی است.

فیزیوتراپی در سالمندی با استفاده از تکنیک‌های دستی

در شیوه‌های مختلف درمان دستی، فیزیوتراپیست درکنار استفاده از تجهیزات فیزیوتراپی و برنامه‌های ورزشی، از دستان خود برای حرکت‌دادن و ماساژ بافت‌های بدن (پوست، عضلات، مفاصل و غیره) استفاده می‌کند. درمان دستی می‌تواند برای درمان مشکلات خاصی مانند کمردرد به‌کار رود؛ اما برای طیف وسیعی از مشکلات استخوان‌ها، مفاصل یا عضلات و حتی کمک به درمان برخی بیماری‌های ریوی مفید است.

فواید درمان دستی عبارتند از:

  • تسکین درد و کاهش سفتی عضلات؛
  • کمک به افزایش دامنه حرکتی مفاصل؛
  • بهبود گردش خون؛
  • تخلیه مؤثر مایعات از قسمت‌های مختلف بدن؛
  • بهبود تحرک قسمت‌های مختلف بدن؛
  • آرام‌سازی، کاهش اضطراب و استرس، بهبود کیفیت خواب و ارتقاء کیفیت زندگی.

فیزیوتراپی و برنامه ورزشی

متخصصان فیزیوتراپی کاملاً درزمینه تجویز و نظارت بر پاسخ بدن سالمندان به تمرینات ورزشی آموزش دیده‌اند. ورزش یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش سلامتی و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن و بازیابی سلامتی پس از حوادث و بیماری‌هاست. برنامه‌های ورزشی به‌طور اختصاصی، برای ارتقاء سلامت عمومی سالمند یا توانبخشی طراحی می‌شوند می‌توانند شامل بخش‌های مختلفی باشند.

تمرینات عمومی

تمرینات عمومی برای افزایش قدرت بدنی و توانایی عملکردی سالمندان طراحی می‌شوند و شامل موارد مختلفی هستند:

  • تمرینات قدرتی برای تقویت عضلات؛
  • تمرینات کششی برای افزایش انعطاف‌پذیری عضلات؛
  • تمرینات هوازی برای افزایش استقامت عضلات و ظرفیت قلبی-تنفسی.
در تمرینات دامنه حرکتی، از یک نیروی خارجی برای کمک به افزایش دامنه حرکتی مفاصل استفاده می‌شود.
در تمرینات دامنه حرکتی، از یک نیروی خارجی برای کمک به افزایش دامنه حرکتی مفاصل استفاده می‌شود.

دامنه حرکت مفاصل و تمرینات جنبش‌پذیری

 تمرینات دامنه حرکتی، برای بازگرداندن دامنه حرکت طبیعی به یک مفصل خاص که مقدار حرکت آن کاهش یافته طراحی می‌شوند و می‌توانند به رفع مشکلاتی مانند خشکی مفاصل و سفتی عضلات کمک کنند. در این تمرین‌ها از یک نیروی خارجی برای انجام حرکات استفاده می‌شود:

  • نیروی جاذبه زمین؛
  • نیروی واردشده توسط خود فرد (مثلاً مفصل تا محدوده قابل دستیابی حرکت داده می‌شود و سپس توسط بخش دیگری از بدن، مثلاً دست‌ها، فشار اضافی برای حرکت بیشتر وارد می‌شود)؛
  • نیروی واردشده توسط یک شخص دیگر؛
  • انجام حرکت داخل آب برای استفاده از مقاومت آب؛
  • نیروی واردشده توسط یک دستگاه.

تمرینات جنبش‌پذیری (موبیلیتی) نیز برای بهبود انعطاف‌پذیری مفاصل و افزایش کنترل فرد بر حرکات یک مفصل خاص در دامنه حرکت طبیعی آن طراحی می‌شوند.

تمرینات ثبات مرکزی

فیزیوتراپی در سالمندی، اهمیت ویژه‌ای برای تقویت عضلات مرکزی قائل است. عضلات مرکزی شامل عضلات شکم، ستون فقرات، کف لگن و ران هستند که درکنار هم، ثبات بدن را در وضعیت‌های سکون و تحرک حفظ می‌کنند. تمام حرکات دیگر بدن به عملکرد صحیح این عضلات بستگی دارند. تمرینات ثبات مرکزی برای بهبود قدرت و کارایی این عضلات طراحی می‌شوند.

فواید تمرینات ثبات مرکزی، عبارتند از:

  • کاهش درد؛
  • افزایش کنترل فرد بر حرکات؛
  • بهبود قدرت، انعطاف‌پذیری و کارایی عضلات؛
  • کاهش فشار روی کمر؛
  • افزایش ثبات ستون فقرات و لگن؛
  • بهبود وضعیت بدن؛
  • کاهش عدم تعادل عضلانی؛
  • بهبود تعادل و هماهنگی بدن؛
  • کاهش اسپاسم عضلانی.

تمرینات متمرکز بر کاهش خطر زمین‌خوردن

بهتر است اقدامات لازم برای پیشگیری از زمین‌خوردن سالمندان در محیط زندگی سالمند انجام شوند. متخصصان فیزیوتراپی می‌توانند برای کاهش خطر زمین‌خورد سالمندان، توصیه‌هایی را برای اصلاح وضعیت بدن، اصلاح نحوه راه‌رفتن، افزایش تعادل، ایمن‌سازی محیط زندگی سالمند و آموزش مراقبین سالمند ارائه دهند و برنامه ورزشی مناسب او را طراحی کنند. این برنامه ورزشی می‌تواند شامل موارد ذیل باشد:

  • تمرینات عمومی: برای تقویت قدرت، انعطاف‌پذیری و استقامت عضلات؛
  • تمرینات اصلاح وضعیت بدن: اصلاح وضعیت قرارگیری و کنترل مرکز ثقل بدن؛
  • تمرینات تعادلی: هدف این تمرینات، بهبود توانایی بدن برای حفظ وضعیت مناسب (ایستادن، نشستن و خوابیدن صحیح)، بهبود زمان واکنش عضلانی و حس عمقی مفاصل (توانایی بدن برای تشخیص مکان مفاصل و اندام‌ها در فضا) است.
توانبخشی سالمندان، شامل خدمات درمانی، تقویتی، پیشگیرانه و اصلاحی است.
توانبخشی سالمندان، شامل خدمات درمانی، تقویتی، پیشگیرانه و اصلاحی است.

توانبخشی سالمندان

توانبخشی سالمندان (پس‌از جراحی، بیماری، آسیب‌دیدگی یا ضعف عمومی)، طیف گسترده‌ای از خدمات درمانی و تمرینات تقویتی، پیشگیرانه و اصلاحی را دربر می‌گیرد که به حفظ یا بازیابی حداکثر دامنه حرکت و توانایی عملکردی سالمندان در شرایط بیماری، آسیب‌دیدگی یا اُفت عملکردی ناشی‌از پیری کمک می‌کند و ناتوانی پس‌از این مشکلات را به حداقل می‌رساند. توانبخشی می‌تواند مانع بسیاری از موارد بستری‌شدن سالمندان در بیمارستان شود.

مزایای توانبخشی سالمندان

توانبخشی سالمندان با تنظیم یک برنامه درمانی شخصی برای کمک به سالمند انجام می‌شود. توانبخشی و فیزیوتراپی در سالمندی، مزایای زیادی دارد:

  • بازیابی استقلال؛
  • به حداکثر رساندن ایمنی؛
  • کاهش خطر زمین‌ خوردن؛
  • بازگرداندن اعتمادبه‌نفس؛
  • بهبود کیفیت زندگی؛
  • کمک به انجام فعالیتهای روزمره زندگی؛
  • بهبود تحرک در داخل و خارج منزل؛
  • حفظ قدرت عضلانی؛
  • افزایش تعادل و بازآموزی شیوه گام‌برداشتن.

اهمیت توانبخشی سالمندان در منزل

برای سالمندان، توانبخشی در منزل بسیار بهتر است و مزایای متعددی دارد:

  • کاهش اضطراب محیط‌های درمانی؛
  • حذف استرس تردد در سطح شهر؛
  • امکان اتخاذ رویکرد درمانی متمرکز بر محیط زندگی سالمند؛
  • تسهیل ادغام تمرینات حرکتی با فعالیت‌های روزانه سالمند؛
  • امکان تسهیل دسترسی و ایمن‌سازی محیط زندگی سالمند.

باورهای غلط و حقایق توانبخشی سالمندان

برخی از سالمندان، باورهایی درباره بدن خود دارند که اکثراً نادرستند:

باورهای نادرستحقایق
من پیرتر از آن هستم که بتوانم ورزش کنم!هرکسی در هر سنی می‌تواند ورزش کند.
من به‌دلیل مشکل قلبی و بیماری‌های دیگر نباید ورزش کنم!ورزشی که با مشورت پزشک و فیزیوتراپیست انتخاب شود، می‌تواند به مدیریت بیماری‌ها کمک کند.
ورزش‌کردن، دردهای (عضلانی) مرا افزایش می‌دهد!انجام اصولی تمرینات ورزشی، باعث درد نمی‌شود و در بلندمدت، دردهای عضلانی را کاهش می‌دهد.
من هر روز پیاده‌روی می‌کنم. همین کافی‌ست!پیاده‌روی یک ورزش هوازی عالی‌ست؛ اما تمرینات قدرتی، تعادلی و انعطاف‌پذیری هم برای سلامت سالمندان لازمند.
باورهای غلط و حقایقی درباره ورزش و فعالیت بدنی سالمندان

بهترین تمرینات فیزیوتراپی برای سالمندان در خانه

بهتر است برنامه ورزشی سالمندان توسط پزشک، متخصص فیزیوتراپی یا متخصص حرکات اصلاحی و بر اساس وضعیت سلامتی و توانایی‌های عملکردی فرد مشخص شود. اما برخی از ورزش‌های عمومی مفیدی که معمولاً برای همه قابل انجام هستند، عبارتند از:

ورزش‌های هوازی برای افزایش استقامت و ظرفیت قلبی-تنفسی و ورزش‌های قدرتی برای تقویت عضلات سالمندان مفیدند.
ورزش‌های هوازی برای افزایش استقامت و ظرفیت قلبی-تنفسی و ورزش‌های قدرتی برای تقویت عضلات سالمندان مفیدند.
  • ورزش هوازی (استقامتی): ۳ روز در هفته؛ هر بار ۳۰ دقیقه ورزش متوسط ​​تا شدید (مانند پیاده‌روی سریع، شنا، ایروبیک)؛
  • ورزش قدرتی: ۲ تا ۳ روز غیرمتوالی در هفته؛ هر بار ۳۰ دقیقه؛ نرمش‌های هر گروه عضلانی، ۱۰ تا ۱۵ تکرار؛
  • ورزش تعادلی: ۲ تا ۳ روز در هفته، درطول روز (مانند گام‌برداشتن در جهات مختلف، انداختن وزن بدن روی پاها به‌تناوب و انتقال نقطه ثقل بدن به‌سمت جلو و عقب به‌تناوب)؛
  • ورزش کششی (انعطاف‌پذیری): بیشتر از ۲ تا ۳ روز در هفته، درطول روز (مانند حرکات یوگا به‌همراه تنفس عمیق و نرمش‌های کششی).

بیشتر بخوانید: حرکات اصلاحی سالمندان در خانه

ورزش‌های تعادلی برای جلوگیری از زمین‌خوردن و ورزش‌های کششی برای افزایش انعطاف‌پذیری بدن سالمندان مفیدند.
ورزش‌های تعادلی برای جلوگیری از زمین‌خوردن و ورزش‌های کششی برای افزایش انعطاف‌پذیری بدن سالمندان مفیدند.

فیزیوتراپی در سالمندی و درمان درد

متخصص فیزیوتراپی بر اساس علت درد و نتیجه ارزیابی وضعیت بیمار، از تکنیک‌های مختلف برای کمک به تسکین درد استفاده می‌کند. برخی از این شیوه‌ها عبارتند از:

  • الکتروتراپی؛
  • طب سوزنی؛
  • ماساژ و سایر تکنیک‌های دستی؛
  • تمرینات تقویتی؛
  • تمرینات دامنه حرکتی؛
  • آب درمانی.

فیزیوتراپی برای چه کسانی مفید است؟

به‌طورکلی خدمات فیزیوتراپی برای حفظ و ارتقاء سلامت عمومی سالمندان مفیدند. به‌ویژه در شرایط ذیل، بهتر است سالمندان از خدمات متخصصان فیزیوتراپی بهره‌مند شوند:

  • دوره نقاهت پس‌از بیماری، آسیب‌دیدگی یا جراحی؛
  • ضعف عضلانی در بازوها و پاها؛
  • کاهش تحرک و توانایی عملکردی برای انجام فعالیت‌های روزانه؛
  • احتمال بالای زمین‌خوردن یا ترس از آن؛
  • مدیریت و درمان درد، التهاب یا ضعف مفاصل؛
  • نیاز به تنظیم برنامه ورزشی برای بهبود وضعیت سلامتی و تندرستی.

خدمات پناه در فیزیوتراپی در سالمندی

در سایت پناه، امکان استفاده از خدمات مختلف فیزیوتراپی در محل زندگی سالمندان فراهم شده است. شما می‌توانید با ثبت‌نام در سایت و پُرکردن فرم تاریخچه پزشکی، درخواست ویزیت در منزل توسط متخصصان فیزیوتراپی را ثبت کرده و از خدمات فیزیوتراپی در سالمندی، شامل الکتروتراپی (فیزیوتراپی با دستگاه) برای کاهش درد و التهاب و تقویت عضلات، درمان فیزیوتراپی با سوزن برای رفع درد و گرفتگی عضلات، تکنیک‌های دستی فیزیوتراپی، ازجمله انواع ماساژ درمانی، تنظیم برنامه ورزشی مناسب و ارائه توصیه‌های ضروری برای ایمنی سالمند بهره‌مند شوید.

همچنین در سایت پناه، امکان تهیه وسایل کمکی حرکتی نظیر عصا، واکر، ویلچر، کفش و کفی طبی و انواع بریس (مانند زانوبند و مچ‌بند) و همین‌طور وسایل کمکی برای افزایش ایمنی محیط زندگی سالمند، مانند صندلی‌های مخصوص حمام فراهم شده است.

سخن پایانی

سالمندی باعث تغییرات فیزیولوژیک در بافت‌ها و کاهش قدرت، استقامت و انعطاف‌پذیری عضلات بدن می‌شود؛ اما این نباید باعث کاهش تحرک سالمندان شود. درواقع تحرک و فعالیت بدنی در دوران سالمندی، به‌مراتب مهم‌تر از هر زمان دیگر است و می‌تواند نقش مهمی در سلامت عمومی و کیفیت زندگی سالمندان داشته باشد. فیزیوتراپی می‌تواند پُلی به‌سمت یک زندگی فعالا‌تر، طولانی‌تر، سالم‌تر و شادتر برای سالمندان عزیز باشد.

منبع  +++

آیا فیزیوتراپی صرفاً برای درمان مشکلات حرکتی سالمندان به‌کار می‌رود؟

خیر! فیزیوتراپی کاربردهای گسترده‌ای دارد و می‌تواند به درمان بیماری‌های مغز و اعصاب، مشکلات قلبی-تنفسی، مشکلات سیستم دهلیزی گوش میانی و حتی مشکلاتی مثل بی‌اختیاری ادرار و مدفوع کمک کند.

آیا فیزیوتراپی در منزل، بدون دستگاه‌های فیزیوتراپی ممکن است؟

بله ممکن است! اولاً اکثر دستگاه‌های فیزیوتراپی پُرتابل (قابل حمل) هستند و متخصص فیزیوتراپی می‌تواند آن‌ها را به منزل سالمند ببرد. ثانیاً استفاده از دستگاه فقط بخشی از درمان فیزیوتراپی است و تکنیک‌های دستی، مشاوره و آموزش و تنظیم برنامه ورزشی، در فیزیوتراپی سالمندان نقش مهم‌تری ایفا می‌کنند.

آیا فیزیوتراپی سالمندان، تأثیری در بهبود آن‌ها دارد؟

بله!فیزیوتراپی با افزایش تحرک و توانایی‌های عملکردی و مدیریت درد، نقش مهمی در فعال‌تر شدن و افزایش کیفیت زندگی سالمندان دارد. البته باید توجه داشت روند پیری به‌طور کامل قابلیت معکوس‌شدن ندارد و برخی مشکلات سالمندان درمان نمی‌شوند؛ اما فیزیوتراپی به کاهش درد و کاهش ناراحتی حاصل‌از این مشکلات کمک می‌کند.

فروغ قهرمانلویی

من فروغ قهرمانلویی هستم. دانش آموخته مهندسی نساجی دانشگاه گیلان و MBA دانشگاه تهران. کارهای زیادی رو تو زندگی دنبال کردم که معمولا به علایقم مربوط بودن. یکی از قوی ترین انگیزه های زندگی برای من میل به یادگیریه و این روزها مهم‌ترین موضوعی که ذهنم رو به خودش مشغول کرده، مسائل مربوط به حوزه سلامت سالمندان هست. برای همین مقاله نویسی رو انتخاب کردم تا با تحقیق و ترجمه ای که برای هر مقاله انجام میدم کلی چیز جدید یاد بگیرم و با شما هم به اشتراک بذارم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا