سلامت جسمانی

روش درمان ورم پا در سالمندان

شاید روش درمان وَرَم پا در سالمندان، برای خیلی از ما مهم نباشد و فکر کنیم که چیز خیلی خاصی نیست و خودبه‌خود، برطرف خواهد شد. خبر خوب اینکه بله! درست است! بیشتر وقت‌ها ورم پا خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند. اما در سالمندان، به‌ویژه عزیزانی که مبتلا به بیماری‌های مزمن هستند، ورم پا می‌تواند حاکی از یک مشکل جدی‌تر سلامتی باشد.

به‌علاوه، حتی یک ورم ساده که مثلاً به دلیل نشستن طولانی‌مدت ایجاد شود، می‌تواند برای سالمند عزیز ما دردناک و آزاردهنده باشد و با سخت‌ترکردن حرکت، مانع از انجام فعالیت‌های روزمره شود. این مقاله را تا انتها بخوانید تا دربارۀ هرآنچه که سالمندان و مراقبان آن‌ها باید از ورم پا بدانند؛ ازجمله دلایل و علائم ورم پا در سالمندان و نحوۀ پیشگیری از آن، روش درمان ورم پا در سالمندان و اینکه چه زمانی سالمند باید برای درمان ورم پا به پزشک مراجعه کند، بیشتر بدانید.

فهرست مطالب نمایش

ورم پا در سالمندان چیست و چرا نیاز به درمان دارد؟

ورم پا (Leg swelling یا Oedema)، حالتی است که در آن، ساق، مچ یا روی پاها پف کرده و از حالت طبیعی، بزرگ‌تر می‌شوند. منشأ ورم پا، تجمع یا احتباس مایعات در بافت‌های بدن است که آن‌ها را پف‌کرده و متورم می‌کند. در برخی موارد هم، ممکن است ورم، ناشی از التهاب در بافت‌ها یا مفاصل آسیب‌دیده باشد.

ورم پا (Leg swelling یا Oedema)، حالتی است که در آن، ساق، مچ یا روی پاها پف کرده و از حالت طبیعی، بزرگ‌تر می‌شوند.
ورم پا (Leg swelling یا Oedema)، حالتی است که در آن، ساق، مچ یا روی پاها پف کرده و از حالت طبیعی، بزرگ‌تر می‌شوند.

ورم پا ممکن است در قسمت‌های مختلف پاها شامل مچ، ساق، ران و روی پا اتفاق بیفتد. البته، به‌طورکلی، ورم می‌تواند در هر قسمتی از بدن رخ دهد؛ اما به‌دلیل جاذبۀ زمین که مایعات را به‌سمت نقاط پایین‌تر بدن می‌کشد، ورم در پاها بیشتر دیده می‌شود.

طی فرایند پیری، فشار بیشتری به بدن وارد می‌شود و به‌دلیل ضعیف‌شدن رگ‌ها، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها، هنگام انجام فعالیت‌های روزمره، ورم پا ایجاد می‌شود. همچنین، سالمندان به‌دلیل فعالیت کمتر، ابتلا به بیماری‌های مزمن متعدد و میزان و انواع داروهایی که مصرف می‌کنند، معمولاً بیشتر درمعرض ورم پا قرار دارند.

مهم است که سالمندان عزیز و مراقبان آن‌ها علائم شایع و عوامل احتمالی ورم پا را بشناسند تا بتوانند در انتخاب روش درمان ورم پا در سالمندان، درست عمل کنند و از ایجاد عوارض جدی که برخی از آن‌ها می‌توانند جان فرد را درمعرض خطر قرار دهند، جلوگیری کنند.

البته، ورم خفیف در هر دو پا که با علامت دیگری همراه نباشد، در سالمندان، نسبتاً شایع است و معمولاً جدی نیست. با این حال، توصیه می‌شود که به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که دلیل آن، مشکل خطرناک‌تری نباشد.

ورم در یک پا می‌‌تواند ناشی از مشکلاتی در همان پا یا کشالۀ ران همان طرف بدن و یا ناشی از مشکلات جدی‌تر سلامتی باشد که هنوز تشخیص داده نشده‌اند و بنابراین، لازم است برای درمان آن، فوراً به پزشک، مراجعه شود.

مهم است که سالمندان عزیز و مراقبان آن‌ها علائم شایع و عوامل احتمالی ورم پا را بشناسند
مهم است که سالمندان عزیز و مراقبان آن‌ها علائم شایع و عوامل احتمالی ورم پا را بشناسند

چه عواملی باعث ورم پا در سالمندان می‌شوند؟

اغلب، منشأ ورم پا، به‌هم‌خوردن تعادل مایعاتِ درون بدن است. مایعات اضافی از مویرگ‌ها به بیرون نشت کرده و به بافت‌های اطراف، نفوذ می‌کنند و به دلایلی مانند مشکلات گردش خون و سیستم لنفاوی، نارسایی قلب یا کلیه یا دلایل ساده‌تری مانند اضافه وزن، بی‌تحرکی و پوشیدن لباس تنگ، در درون یا بین بافت‌ها به‌دام می‌افتند و دفع نمی‌شوند. این موضوع، باعث پف‌کردگی و تورم می‌شود. به این نوع از ورم، ادم محیطی، گفته می‌شود.

ورم پا با منشأ تجمع مایعات، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. ازجمله:

دلایل ورم پاها با منشأ تجمع مایعاتنمونه دلایل
شایع‌ترین و ساده‌ترین دلایل  استعداد ارثی نارسایی مزمن وریدی (وریدهای پا در بازگرداندن خون به قلب، مشکل دارند)کم‌تحرکیایستادن طولانی مثلاً در صف نانوایینشستن بیش‌ازحد طولانی مثلاً در هواپیماپوشیدن لباس، کفش و جوراب تنگجراحیارتفاع زیادگرمایائسگی مصرف بیش از حد نمکرژیم غذایی ناسالماضافه وزن پایین‌بودن سطح پروتئین آلبومین خون فشار خون بالا تغییر در ترکیب شیمیایی بدنسیگارکشیدن
هرگونه انسداد در بدن که بر گردش مایعاتی مانند لنف و خون تأثیر بگذارد و مانع دفع آن‌ها شودلخته‌شدن خون در وریدهای عمقی یا در ساق پالنف ادم (انسداد در سیستم لنفاوی)تومور
برخی بیماری‌هانارسایی یا بیماری قلبیسیروز کبدی نارسایی حاد یا بیماری مزمن کلیه فشار خون ریویتیروئیدشیمی درمانیآپنه (توقف تنفس، هنگام خواب)سوءتغذیه واریس
برخی داروها (به‌ویژه در سالمندانی که هریک از بیماری‌ها و شرایط ذکر شده دیگر را دارند) نیز، می‌توانند باعث احتباس مایعات در بافت‌های بدن شوندمسدود‌کننده‌های کانال کلسیمداروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (ایبوپروفن، آسپرین، ناپروکسن و غیره)کورتیکواستروئیدها داروهای ضدافسردگیهورمون‌درمانیبرخی داروهای فشار خونبرخی داروهای ضددیابت داروهای مورد استفاده برای درمان پارکینسون و آلزایمر، مانند پرامیپکسول و ممانتین
چه عواملی باعث ورم پا در سالمندان می‌شوند؟

منشأ دیگر ورم پا، می‌تواند التهاب در مفاصل یا بافت‌های پا درنتیجۀ آسیب یا بیماری باشد. آرتریت روماتوئید یا اختلالات التهابی دیگر نیز می‌توانند باعث التهاب همراه با درد شوند.

ورم پا با منشأ التهاب، می‌تواند ناشی از موارد ذیل باشد:

دلایل ورم پاها با منشأ التهابنمونه دلایل
آسیب فیزیکیپارگی تاندون آشیلپارگی رباط صلیبی قدامی زانوشکستگی در ساق، مچ و روی پاسوختگینیش حشراتپیچ‌خوردگی یا رگ‌به‌رگ‌شدن مچ پاکیست بیکر
برخی بیماری‌هاعفونت پوستیبورسیت زانو (التهاب کیسه‌های مایع در مفصل زانو)آرتروزروماتیسم مفصلی
دلایل ورم پاها با منشأ التهاب

شناخت دلایل ورم پا کمک می‌کند تا بتوانید بهترین روش درمان ورم پا در سالمندان را برای درمان و پیشگیری از ورم مجدد، به‌کار بگیرید.

عوارض ورم پا برای سالمندان چیستند؟

بسیار مهم است که روش درمان ورم پا در سالمندان را بدانید. زیرا این عارضه، اگر درمان نشود، می‌تواند عوارض زیادی برای سلامت سالمندان، در پی داشته باشد. ازجمله:

  • تورم دردناک
  • مشکل در راه‌رفتن
  • احساس سنگینی و خستگی، به‌ویژه درهنگام حرکت
  • سفتی، کشیدگی و خارش پوست
  • گردش خون ضعیف
  • کاهش خاصیت ارتجاعی شریان‌ها و سیاهرگ‌ها
  • خشکی مفاصل

همچنین، تورم شدید در مچ، ساق و روی پا می‌تواند عوارض ذیل را به‌همراه داشته باشد:

  • تأثیر منفی بر گردش خون
  • ایجاد زخم و ماندن جای زخم (اِسکار) بین لایه‌های پوست ورم‌کرده
  • ترشح از پوست متورم
  • عفونت‌های پوستی خطرناک

بنابراین، اگر دچار ورم پا هستید، به پزشک مراجعه کنید و نگرانی خود را با استفاده از مناسب‌ترین روش درمان ورم پا در سالمندان، برطرف کنید. شاید لازم باشد برای تحت کنترل درآوردن ورم پا در یک سالمند عزیز، تغییراتی در داروهایی که او برای درمان سایر بیماری‌ها مصرف می‌کند، ایجاد شود.

اما گاهی به‌غیر از عوارض ذکرشده، عوارض بسیار خطرناک‌تری نیز، می‌توانند با ورم پا همراه باشند.

در شرایطی که سالمند، تحرک کمی دارد یا اخیراً تحت عمل جراحی قرار گرفته یا قبلاً با مشکل لخته‌شدن خون، مواجه شده؛ اگر در یک ناحیه از بدن- معمولاً در روی پا یا ساق پا – تورم و درد مداوم، وجود داشته باشد، شاید مشکل اصلی، لخته‌شدن خون در وریدهای عمقی باشد.

رفتن این لخته‌های خون به ریه‌ها می‌تواند باعث آمبولی ریه شود و زندگی فرد را به‌خطر بیندازد. این وضعیت، وقتی خطرناک‌تر است که ورم پا با یک یا چند مورد از علائم زیر همراه شود (می‌تواند نشانۀ عارضۀ جدی قلبی باشد):

  • درد قفسه سینه
  • مشکل در تنفس
  • تنگی نفس درهنگام فعالیت یا درازکشیدن روی تخت
  • غش یا سرگیجه
  • سرفه خون‌آلود

چه اقداماتی می‌توان برای پیشگیری از ورم پا در سالمندان، انجام داد؟

برای پیشگیری از ورم پا، بهتر است سبک زندگی، شامل مراقبت از خود و بهداشت فردی، فعالیت‌های بدنی، رژیم غذایی و لباسی که می‌پوشید، اصلاح شوند.

این توصیه‌ها را برای پیشگیری از ورم پا در سالمندان، جدی بگیرید:

  • سیگار را ترک کنید.
سیگار را ترک کنید.
سیگار را ترک کنید.
  • ورزش کنید. پیاده‌روی آرام خوب است. اما ورزش در آب بهتر است. زیرا فشار آب باعث کمک به دفع مایعات اضافی بدن می‌شود.
ورزش کنید.
ورزش کنید.
  • مصرف نمک را به حداقل برسانید. به‌جای نمک از سبزیجات تازه، مرکبات و ادویه‌ها برای مزه‌دارکردن غذا استفاده کنید.
مصرف نمک را به حداقل برسانید.
مصرف نمک را به حداقل برسانید.
  • رژیم غذایی سالم داشته باشید. در کنار مصرف کافی پروتئین، سبزیجات، میوه‌جات و غلات کامل، از مصرف غذاهای فرآوری‌شده و فست فود، خودداری کنید. رژیم غذایی سرشار از منیزیم، ریسک ورم پا را کاهش می‌دهد و به سلامت استخوان‌ها و اعصاب نیز کمک می‌کند.
رژیم غذایی سالم داشته باشید.
رژیم غذایی سالم داشته باشید.
  • به‌میزان کافی آب بنوشید. نه زیاد! نه کم! معمولاً هر فرد باید روزی ۲ لیتر آب بنوشد. اما در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید. در برخی بیماری‌ها مصرف آب زیاد می‌تواند مُضر باشد.
به‌میزان کافی آب بنوشید.
به‌میزان کافی آب بنوشید.
  • اضافه وزن خود را کاهش دهید. از رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی برای کاهش وزن خود استفاده کنید و از رژیم‌های سخت کوتاه‌مدت، اجتناب کنید.
اضافه وزن خود را کاهش دهید.
اضافه وزن خود را کاهش دهید.
  • لباس تنگ نپوشید. هرگز شلوار یا کفش تنگی که به پایتان فشار بیاورد، نپوشید. از کفش پهن، پاشنه‌کوتاه و دارای کفی نرم، استفاده کنید.
لباس تنگ نپوشید.
لباس تنگ نپوشید.

بیشتر بخوانید: درمان نارسایی کلیه سالمندان

ورم پا در سالمندان، چه علائمی دارد؟

علائم ورم پا در سالمندان عبارتند از:

  • تورم در ساق، مچ و روی پا به‌طوری‌که پس‌از فشاردادن، دست‌کم پنج ثانیه فرورفته بماند
  • کشیدگی، سفتی، تغییر رنگ و براق‌شدن پوست
  • خشکی مفاصل و درد و ناراحتی هنگام راه رفتن
  • تغییرات وزن بی‌دلیل
تورم در ساق، مچ و روی پا به‌طوری‌که پس‌از فشاردادن، دست‌کم پنج ثانیه فرورفته بماند

ارزیابی و تشخیص ورم پا در سالمندان

معمولاً پزشک، با معاینۀ فیزیکی و پرسیدن سؤالاتی دربارۀ سابقۀ پزشکی شما می‌تواند علت ورم پا را تشخیص دهد. اما گاهی برای اطمینان از تشخیص، ممکن است انجام آزمایش خون و ادرار، عکس رادیولوژی، بررسی وریدی، الکتروکاردیوگرام و سونوگرافی پا و لگن یا اقدامات دیگری، لازم باشد.

روش‌های درمان ورم پا در سالمندان

معمولاً، به‌ویژه در شرایطی که دلیل این عارضه، یک بیماری باشد، اهداف ذیل در درمان ورم پا دنبال می‌شوند:

  • در درجۀ اول، درمان بر رفع علت ورم در طول زمان، متمرکز می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر ورم، به‌دلیل عوارض مصرف داروها ایجاد شده باشد، ممکن است پزشک، دوز مصرف دارو را تغییر دهد یا داروی دیگری را جایگزین آن کند که باعث ورم نشود. هرگز بدون مشورت پزشک، مصرف داروهای تجویزی برای سایر بیماری‌ها را قطع نکنید؛ حتی اگر فکر می‌کنید آن‌ها باعث ورم شده‌اند.
  • هدف بعدی برنامۀ درمان، کاهش ورم و جلوگیری از تکرار آن، جلوگیری از تغییر رنگ و نازک‌شدن پوست محل ورم و پیشگیری یا بهبود زخم‌های پوستی ناشی از ورم است.

ورم خفیف، معمولاً خودبه‌خود از بین می‌رود. برای کمک به رفع ورم، می‌توان از جوراب واریس، استفاده کرد؛ ورزش ملایمی انجام داد که عضلات محل ورم را حرکت دهد یا پاها را از سطح قلب، بالاتر قرار داد (مثلاً در هنگام دراز کشیدن، زیر پا بالش گذاشت).

اگر ورم، شدیدتر و ماندگارتر باشد، از دارو استفاده می‌شود تا مایعات اضافی، ازطریق ادرار، دفع شوند. یکی از رایج‌ترین انواع این داروها قرص آب یا ادرارآور (دیورتیک) است. توجه داشته باشید که این داروها حتماً باید توسط پزشک و با توجه به سوابق بیماری‌ها، حساسیت‌ها و داروهایی که مصرف می‌کنید، برای شما تجویز شوند.

اگر ورم، شدیدتر و ماندگارتر باشد، از دارو استفاده می‌شود تا مایعات اضافی، ازطریق ادرار، دفع شوند.
اگر ورم، شدیدتر و ماندگارتر باشد، از دارو استفاده می‌شود تا مایعات اضافی، ازطریق ادرار، دفع شوند.

داروهای ادرارآور، دلیل اصلی ورم پا را درمان نمی‌کنند و فقط ورم ظاهری را برای مدتی، بهبود می‌دهند. همچنین، مصرف بی‌رویۀ این داروها در سالمندان، می‌تواند عوارضی مانند کم‌آبی بدن، اُفت فشارخون، کاهش سطح پتاسیم بدن و یبوست را به دنبال داشته باشد و همچنین کنترل ادرار را سخت‌تر کند.

بهترین داروها برای درمان ورم پا در سالمندان

رایج‌ترین دارو‌ها برای درمان ورم پا در سالمندان، قرص‌های ادرارآور هستند. مانند:

  • فوروزماید (لاسیکس)
  • تریامترن
  • آمیلوراید
  • اسپیرنولاکتون

داروهای دیگری هم وجود دارند که با تقویت دیوارۀ مویرگ‌ها، بهبود تخلیه لنفاوی مایعات، رفع التهاب و افزایش غلظت خون، به بهبود ورم پا کمک می‌کنند. ازجمله:

  • داروهای ساخته‌شده از عصارۀ شاه بلوط هندی مانند قرص ونوویتال
  • ترکیبات فلاونوئید مانند قرص دافلون
  • قرص پیکنوژنول (عصاره پوست درخت کاج)

همچنبن، استامینوفن می‌تواند درد ناشی از ورم را کاهش دهد.

روش درمان ورم پای سالمندان در خانه

انجام کارهای زیر می‌تواند به کاهش ورم پا و جلوگیری از تکرار آن کمک کند:

  • استفاده از فشار. پوشیدن جوراب واریس، به شما کمک می‌کند. جوراب واریس با واردکردن فشار به پا‌ها، از تجمع مایعات، جلوگیری می‌کند. معمولاً پوشیدن جوراب واریس، پس از کاهش ورم، به جلوگیری از ورم مجدد، کمک می‌کند.
استفاده از فشار. پوشیدن جوراب واریس، به شما کمک می‌کند.
استفاده از فشار. پوشیدن جوراب واریس، به شما کمک می‌کند.

دقت داشته باشید که جوراب، اندازه شما باشد. اگر می‌توانید اثر کش را روی پوست خود ببینید، ممکن است جوراب، خیلی تنگ باشد.

  • تحرک. حرکت‌دادن پاهای ورم‌کرده و استفاده از ماهیچه‌های آن‌ها می‌تواند به حرکت مایع به سمت قلب، کمک کند. می‌توانید از ورزش‌های مناسب مانند پیاده‌روی آرام برای کاهش ورم، استفاده کنید.
حرکت‌دادن پاهای ورم‌کرده و استفاده از ماهیچه‌های آن‌ها می‌تواند به حرکت مایع به سمت قلب، کمک کند.
حرکت‌دادن پاهای ورم‌کرده و استفاده از ماهیچه‌های آن‌ها می‌تواند به حرکت مایع به سمت قلب، کمک کند.
  • بالابردن. پاها را چند بار در روز، بالاتر از سطح قلب، قرار دهید. گاهی اوقات، بالاتر گذاشتن پاها در هنگام خواب (مثلاً با قرار دادن بالش در زیر پاها)، می‌تواند مفید باشد.
بالابردن. پاها را چند بار در روز، بالاتر از سطح قلب، قرار دهید.
بالابردن. پاها را چند بار در روز، بالاتر از سطح قلب، قرار دهید.
  • ماساژدادن. ماساژ پاها به‌سمت قلب با وارد کردن فشار زیاد؛ اما نه تا حدی که دردناک باشد، می‌تواند به حرکت مایع از پاها به سمت قلب کمک کند.

اگر احتمال لخته‌شدن خون در سالمند بالا باشد یا پوست حساس و احتمال کبودی داشته باشد، باید استفاده از ماساژ با احتیاط، انجام شود.

ماساژدادن می‌تواند به حرکت مایع از پاها به سمت قلب کمک کند.
ماساژدادن می‌تواند به حرکت مایع از پاها به سمت قلب کمک کند.
  • محافظت. پاها را تمیز نگه دارید و نگذارید آسیب ببینند. از لوسیون یا کرم استفاده کنید. پوست خشک و ترک‌خورده، بیشتر در معرض خراش، بریدگی و عفونت است. اگر معمولاً پاهایتان ورم می‌کند، همیشه جوراب یا کفش بپوشید.
محافظت. پاها را تمیز نگه دارید و نگذارید آسیب ببینند. از لوسیون یا کرم استفاده کنید.
محافظت. پاها را تمیز نگه دارید و نگذارید آسیب ببینند. از لوسیون یا کرم استفاده کنید.
  • قراردادن پا در آب. پاهای خود را روزی چندبار در ترکیب آب و نمک اپسوم، بگذارید. برای اثرگذاری بیشتر، یک ظرف آب گرم و نمک و یک ظرف آب سرد داشته باشید. پایتان را اول چند دقیقه در آب گرم و بعد یک دقیقه در آب سرد بگذارید. این کار را چندبار پشت سرهم، تکرار کنید.
قراردادن پا در آب. پاهای خود را روزی چندبار در ترکیب آب و نمک اپسوم، بگذارید.
قراردادن پا در آب. پاهای خود را روزی چندبار در ترکیب آب و نمک اپسوم، بگذارید.

بایدها و نبایدهای درمان ورم پا در سالمندان

بایدها و نبایدهای درمان ورم پا در سالمندان
بایدهانبایدها
دراز کشیدن و قراردادن پاها روی صندلی یا بالش P انجام ورزش ملایمی مثل پیاده‌روی برای بهبود جریان خون P پوشیدن کفش‌های پهن و راحت با پاشنه کوتاه و کفی نرم P شستن، خشک‌کردن و مرطوب‌کردن پا Pایستادن یا نشستن در یک وضعیت، برای مدت طولانی × پوشیدن لباس، جوراب یا کفش خیلی تنگ × مصرف زیاد نمک × سیگارکشیدن ×
بایدها و نبایدهای درمان ورم پا در سالمندان

چه تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند به درمان ورم پا درسالمندان، کمک کند؟

بخشی از تغییرات سبک زندگی که می‌توانند به‌عنوان روش درمان ورم پا در سالمندان، به‌کار گرفته شوند، عبارتند از:

  • اصلاح رژیم غذایی: مصرف کافی انواع میوه‌جات، سبزیجات و پروتئین‌های سرشار از منیزیم و محدود کردن مصرف نمک.
  • تحرک داشتن و انجام ورزش‌های سبک: ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی می‌توانند گردش خون را بهبود داده و مانع ورم شوند. ورزش در آب که در آن فشار آب روی پاها باعث توزیع مجدد مایعات در بدن می‌شود، بهترین نوع ورزش برای درمان ورم پا در سالمندان است.
  • کاهش وزن: وزن خود را با فعالیت بدنی و رژیم غذایی سالم، کنترل کنید. از رژیم‌های کوتاه‌مدت و سنگین، اجتناب کنید.
  • نوشیدن آب کافی
  • ترک سیگار
  • مراقبت از پوست پا و درمان زخم‌ها

روش درمان ورم پا در سالمندان با گیاهان دارویی و مواد غذایی

استفاده از داروهای گیاهی در کنار روش درمان ورم پا در سالمندان، می‌تواند به بهبود ورم پا کمک کند.

داروهای گیاهی ذیل، به بهبود ورم پا کمک می‌کنند:

  • عصارۀ شاه بلوط هندی
  • عصارۀ پوست درخت کاج
  • زردچوبه
  • زنجبیل
  • تخم گشنیز
  • دمنوش قاصدک
  • آب لیمو و سایر مرکبات
  • سرکۀ سیب
  • چای گزنه
  • جوشاندۀ بامیه

همچنین، از برخی ترکیبات گیاهی، می‌توان به‌صورت موضعی یا برای ماساژ پای ورم‌کرده، استفاده کرد:

  • ترکیب زردچوبه با روغن زیتون یا نارگیل
  • ترکیب روغن درخت چای با روغن نارگیل
  • ترکیب روغن مرکبات با روغن نارگیل
  • ترکیب ژل آلوئه ورا و روغن نارگیل
  • ترکیب روغن خردل و روغن نارگیل
  • قرار دادن حولۀ خیسانده‌شده در سرکۀ سیب گرم یا جوشاندۀ نعنا یا آب جعفری بر روی محل ورم
  • روغن زنجبیل
  • روغن بذر کتان

همچنین، برخی از مواد غذایی، به‌طور طبیعی دارای خواص ادرارآور هستند و می‌توانند به کاهش احتباس مایعات در بافت‌های بدن، کمک کنند. مانند:

  • سبزیجات، ازجمله جعفری
  • تره فرنگی، مارچوبه، اسفناج، لوبیا سبز، خیار
  • کلم پیچ، چغندر، کدو تنبل، بامیه
  • پیاز و سیر
  • میوه‌هایی مثل انگور، موز، آناناس، آلبالو و مرکبات
  • مغزها و دانه‌ها خصوصاً دانۀ چیا
  • غلات کامل و حبوبات
  • چای، چای سبز و شکلات تلخ

این غذاها علاوه‌بر اثر ادرارآور، منابع بسیار خوبی از ویتامین‌ها، مواد معدنی به‌ویژه منیزیم، فیبر و آنتی‌اکسیدان نیز هستند.

ورزش‌هایی که اگر با روش درمان ورم پا در سالمندان، همراه شوند، مفید هستند

ورزش می‌تواند به درمان ورم پا در سالمندان، کمک کند. اما پیش‌از هرگونه فعالیت ورزشی با پزشک مشورت کنید تا این فعالیت‌ها باعث آسیب بیشتر نشوند.

برخی از ورزش‌های مفید برای درمان ورم پا در سالمندان عبارتند از:

  • حرکت‌دادن مچ پا به بالا و پایین

این تمرین، از ساده‌ترین راه‌ها برای کنترل ورم پا است که با انقباض عضلۀ ساق پا خون را به سمت قلب، می‌فرستد.

مرحلۀ ۱: به پشت دراز بکشید یا روی زمین یا یک صندلی بنشینید.

مرحله ۲: انگشتان پا را به سمت بالا (به‌سمت سر) خم کنید و سه ثانیه نگه دارید.

مرحله ۳: انگشتان پا را به سمت پایین بگیرید، مثل اینکه دارید پدال گاز ماشین را فشار می‌دهید و سه ثانیه نگه دارید.

حرکت‌دادن مچ پا به بالا و پایین
حرکت‌دادن مچ پا به بالا و پایین

تمام این مراحل را ۱۰ بار تکرار کنید.

  • انقباض باسن

انقباض عضلات سرینی (باسن) برای کاهش ورم پا و افزایش گردش خون در پا بسیار موثر است.

مرحله ۱: به پشت دراز بکشید یا روی زمین یا یک صندلی بنشینید.

مرحله ۲: عضلات باسن خود را سفت و منقبض کنید و چند ثانیه نگه دارید.

مرحله ۳: عضلات باسن خود را چند ثانیه رها کنید.

انقباض باسن
انقباض باسن

این کارها را ۱۰ بار تکرار کنید.

  • نزدیک‌کردن یک زانو به قفسۀ سینه

این تمرین، علاوه‌بر کمک به رفع ورم مچ پا، می‌تواند زانوها را بدون تحت فشار قراردادن عضلات شما، تقویت کند.

  • مرحله ۱: به پشت دراز بکشید، پاهایتان را روی زمین صاف کنید و زانوهایتان را خم کنید.
  • مرحله ۲: یکی از پاهای خود را به‌سمت قفسۀ سینه بالا برده و سپس، پایین بیاورید
  • مرحله ۳: این کار را با پای دیگر خود تکرار کنید.
نزدیک‌کردن یک زانو به قفسۀ سینه
نزدیک‌کردن یک زانو به قفسۀ سینه

چه زمانی سالمندی که ورم پا دارد، باید به پزشک مراجعه کند؟

اگر ورم پا با هر یک از علائم زیر همراه شد، حتماً فوراً به پزشک، مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است نشانۀ لخته‌شدن خون در ریه‌ها یا یک بیماری جدی قلبی باشد:

  • درد قفسه سینه
  • مشکل در تنفس
  • تنگی نفس همراه با فعالیت یا دراز کشیدن روی تخت
  • خستگی و بی‌حالی ناگهانی و شدید
  • غش یا سرگیجه
  • ورم در شکم
  • بالارفتن فشارخون
  • سرفه خون‌آلود‌

در شرایط ذیل نیز، ورم پا را جدی بگیرید و فوراً به پزشک مراجعه کنید:

  • اگر ورم، به‌طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص، اتفاق افتاد.اگر ورم، به‌طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص، اتفاق افتاد.
  • اگر ورم پایتان مرتباً درحال بیشتر شدن است.
  • اگر پس‌از چند روز درمان خانگی، ورم بهتر نشد.
  • اگر ورم، ناشی از آسیب جسمی (سقوط، آسیب ورزشی یا تصادف) بود.
  • اگر ورم، فقط در یک پا اتفاق افتاد. این نوع ورم، ممکن است دردناک باشد یا پوست قسمت متورم، سرد و رنگ‌پریده به نظر برسد.
اگر ورم، به‌طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص، اتفاق افتاد.
اگر ورم، به‌طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص، اتفاق افتاد.

در سایر موارد غیراورژانسی نیز، همچنان لازم است درمان ورم پا را جدی بگیرید. ورم ناشی از عوارض جانبی دارو در ساق پا می‌تواند کاملاً شبیه ورم ناشی از یک اختلال کلیوی باشد. بنابراین، لازم است پزشک، علت ورم را تشخیص دهد.

خدمات پناه

ورم پا می‌تواند ناشی‌از بیماری‌های مختلف یا عوارض داروهای مصرفی باشد. از آنجا که خروج از منزل برای مبتلایان ورم پا ساده نیست، در سایت پناه امکان ویزیت در منزل توسط پزشک فراهم شده است تا با بررسی علائم و تاریخچه پزشکی بیمار، بهترین نوع مراقبت و درمان را تعیین کرده و درصورت لزوم، داروهای سالمند یا دوز مصرفی آن‌ها را تغییر دهد و در موارد حاد، بیمار را فوراً به پزشک متخصص ارجاع دهد.

در مواردی که ورم پا ناشی‌از فشارخون باشد یا باعث ایجاد عوارض و زخم‌های پوستی شده باشد، استفاده از خدمات روزانه پرستاران حاذق پناه می‌تواند به کنترل و رفع این مشکلات کمک کند. اگر ورم پا به‌دلیل اضافه‌وزن، رژیم غذایی نامناسب، عدم تعادل در مصرف مایعات، کم‌تحرکی یا آسیب‌دیدگی باشد، می‌توانید با درخواست ویزیت آنلاین از متخصصان تغذیه، برای تنظیم رژیم غذایی مناسب سالمند کمک بگیرید.

متخصصان فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی نیز می‌توانند برای کمک به درمان آسیب‌های اسکلتی-عضلانی، افزایش توانایی حرکتی، ماساژهای درمانی و تنظیم برنامه ورزشی به منزل سالمند مراجعه کنند. همچنین، امکان تهیه دستگاه خانگی سنجش فشارخون، جوراب واریس و کفش طبی مناسب پای سالمند در سایت پناه فراهم شده است.

سخن پایانی

ورم پا در سالمندان، علاوه بر درد و ناراحتی، سخت‌شدن حرکت و مشکل در به‌پا کردن کفش، می‌تواند عوارض جدی‌تر برای سلامت سالمندان داشته باشد. پساگر ورم پا دارید یا سالمندی را می‌شناسید که با این مشکل مواجه است، لازم است بهترین روش درمان ورم پا در سالمندان را با توجه به علائم و دلایل ورم پا، پیدا کنید. در این مقاله، تعریف، عوامل، علائم و عوارض ورم پا در سالمندان را بررسی کردیم و به راه‌های پیشگیری و روش درمان ورم پا در سالمندان پرداختیم.

منابع :+++

دلیل ورم پا در سالمندان چیست؟

عامل اصلی ورم پا در سالمندان، تجمع مایعات اضافی بدن که از مویرگ‌ها به بیرون نشت کرده‌اند در بافت‌های اطراف است که می‌تواند به دلایل ساده‌ای مثل ایستادن یا نشستن طولانی در یک وضعیت، گرما و سیگار کشیدن یا به دلایل مهم‌تری مثل انواع بیماری‌های قلبی، کلیوی و کبدی، اتفاق بیفتد.

بهترین روش درمان ورم پا در سالمندان، چیست؟

بهترین روش درمان ورم پادر سالمندان و همچنین، پیشگیری از آن، اصلاح سبک زندگی، شامل تغذیۀ سالم و سرشار از منیزیم و اجتناب از مصرف نمک، نوشیدن آب کافی، پوشیدن لباس‌های راحت، ورزش سبک، ترک سیگار و کنترل وزن است. همچنین، لازم است بیماری‌های زمینه‌ای عامل ورم پا شناسایی و درمان شوند.

چه زمانی ضرورت دارد که برای درمان ورم پا در سالمندان، به پزشک مراجعه کنیم؟

زمانی که ورم، به‌طور ناگهانی و بی‌دلیل، آغاز شده، به‌درمان خانگی، جواب نداده و مرتب درحال بدتر شدن است. همچنین، زمانی که ورم تنها در یک پا اتفاق افتاده است. همراه شدن ورم با مشکلاتی مانند مشکلات تنفسی، درد قفسۀ سینه، خستگی شدید، غش یا سرگیجه و سرفۀ خون‌آلود نیز، از موارد لزوم مراجعۀ سریع به پزشک است.

فروغ قهرمانلویی

من فروغ قهرمانلویی هستم. دانش آموخته مهندسی نساجی دانشگاه گیلان و MBA دانشگاه تهران. کارهای زیادی رو تو زندگی دنبال کردم که معمولا به علایقم مربوط بودن. یکی از قوی ترین انگیزه های زندگی برای من میل به یادگیریه و این روزها مهم‌ترین موضوعی که ذهنم رو به خودش مشغول کرده، مسائل مربوط به حوزه سلامت سالمندان هست. برای همین مقاله نویسی رو انتخاب کردم تا با تحقیق و ترجمه ای که برای هر مقاله انجام میدم کلی چیز جدید یاد بگیرم و با شما هم به اشتراک بذارم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا