شاید برخی از ما درمان خارش بدن سالمندان را چون فکر می‌کنیم یک عارضۀ بدون درد است، نادیده بگیریم. اما به دلیل خشک‌تر و حساس‌تر بودن پوست سالمندان، خارش پوست میتواند بسیار آزاردهنده و کلافه‌کننده باشد و تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی این عزیزان داشته باشد. خارش بدن در سالمندان، میتواند از انواع بیماری‌های پوستی و غیرپوستی و یا به‌سادگی از خشکی پوست و کم‌آبی بدن یا کمبود املاحی مانند روی و آهن، ناشی شود. اما می‌توان با تشخیص علل خارش و انجام برخی اقدامات، به رفع این مشکل کمک کرد.
در این مقاله هرآنچه را که باید دربارۀ خارش بدن سالمندان بدانید، از علت‌ها و علائم تا پیشگیری و درمان خارش بدن سالمندان، با هم مرور می‌کنیم. بنابراین، این مطلب را از دست ندهید و تا انتها با ما همراه باشید.
خارش بدن در سالمندان چیست؟
خارش بدن یا خارش پوست (Pruritus)، یک احساس تحریک‌کننده است که ما را وادار به خاراندن پوست می‌کند. احساس خارش بدن، هدفمند و عاملی برای زدودن گرد و غبار و میکروب‌ها از سطح پوست است و محرک‌های فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی، برخی از عوامل ایجاد خارش در پوست هستند.
خارش بدن، اغلب از خشکی پوست، ناشی می‌شود و در افراد مسن شایع است؛ زیرا پوست با افزایش سن، خشک‌تر می‌شود. همۀ ما گاهی خارش بدن را تجربه می‌کنیم؛ اما خارش پوست شدید یا مزمن (بیش از شش هفته طول بکشد) میتواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
در این شرایط، خارش میتواند خواب سالمند را مختل کند یا باعث اضطراب یا افسردگی شود. همچنین، خارش مزمن و خاراندن زیاد بدن، میتواند شدت خارش را افزایش دهد و احتمال دارد منجر به آسیب پوست، خونریزی، عفونت و برجای ماندن جای زخم شود.
خارش بدن، شایع‌ترین مشکل پوستی است که سالمندان را درگیر می‌کند و بر کیفیت زندگی افراد مبتلا تأثیر منفی می‌گذارد. طبق گزارش نقل شده در سایت خبری ایمنا در اردیبهشت ۱۳۹۱، به نقل از دکتر مصطفی دهقان نژاد، رئیس بیمارستان خانوادۀ اصفهان، بیش از ۵۰ درصد سالمندان بالای ۷۵ سال، به خارش بدن، مبتلا هستند.
علل خارش بدن در سالمندان
خارش بدن سالمندان میتواند ناشی از طیف گسترده‌ای از عوامل دیگر، از مشکلات و بیماری‌های پوستی گرفته تا مشکلات روانشناختی باشد. برخی از این علل میتواند شامل موارد زیر باشد:
| دسته‌بندی دلایل | توضیح |
| مشکلات و بیماری‌های پوستی | * خشکی پوست * اگزما (درماتیت) * پسوریازیس * گال * انگل‌ها * سوختگی * آفتاب‌سوختگی * عرق‌سوز * جای زخم * نیش حشرات * کهیر |
| اختلالات عصبی | * ام‌اس * عصب تحت فشار * زونا * نورالژی (درد عصبی) به دنبال عفونت ناشی از تبخال |
| علل روانپزشکی | * اضطراب * استرس * افسردگی * اختلال وسواس فکری-عملی * انواع فوبیا مانند پارازیتوفوبیا (ترس از انگل‌ها) |
| بیماری های سیستمیک | * بیماری کبد و سیروز کبدی * بیماری کلیوی * کم خونی * سرطان پانکراس * هپاتیت و ایدز * دیابت شیرین * اختلالات تیروئید * اختلالات خونی |
| عوارض جانبی داروها | * حساسیت به مواد نگهدارندۀ داروها * داروهای مخدر برای درمان درد اعتیاد * داروهای مسبب نکرولیز اپیدرمی (تخریب پوست) |
| سوء تغذیه | * کمبود روی (زینک) * کمبود آهن |
عوامل تشدیدکنندۀ احتمال ابتلای سالمندان به خارش بدن
هر کسی ممکن است دچار خارش پوست شود. اما شرایط ذیل، میتوانند احتمال ابتلا به خارش پوست را افزایش دهند:
- سن: پوست سالمندان، با افزایش سن، خشک‌تر و حساس‌تر می‌شود.
- یائسگی: تغییرات هورمونی، میتوانند باعث ایجاد خارش در پوست شوند.
- گرما و تعریق بیش از حد
- مواد حساسیت‌زا
چه زمانی خارش بدن سالمندان خطرناک است؟
در بیشتر موارد، خارش بدن، ناشی از خشکی پوست و عوامل بیرونی مثل مواد حساسیت‌زا یا نیش حشرات است. اما گاهی، خارش بدن، به‌ویژه در موارد مزمن که بیش از ۶ هفته طول می‌کشند، میتواند نشانه‌ای از مشکلات بسیار جدی‌تر سلامتی باشد که درصورت عدم درمان، میتوانند زندگی سالمند را تهدید کنند. برخی از این مشکلات عبارتند از:
- بیماری‌های مزمن کبدی. ازجمله مشکلات ناشی از مصرف الکل یا کبد چرب. خارش مرتبط با این بیماری‌ها معمولاً در کف دست‌ها آغاز می‌شود و سپس به سرتاسر بدن، گسترش می‌یابد.
- کم‌خونی فقر آهن. در این بیماری، خارش، با پوست قرمز و ناهموار که پس از خاراندن، دردناک است، همراه می‌شود
- کم‌خونی آپلاستیک. خارش، به‌احتمال زیاد، همراه با ظاهرشدن نقاط ریز قرمز یا بنفش، در زیر پوست است.
- کم‌کاری تیروئید. میتواند باعث خشکی، پوستهپوسته شدن و خارش پوست شود.
- پرکاری تیروئید. میتواند باعث ایجاد ضایعات پوستی در تمام بدن شود که احساس خارش دارند.
- دیابت. احتمال ابتلای سالمندان به خارش بدن را افزایش می‌دهد. زیرا انواع خاصی از دیابت، میتوانند باعث آسیب عصبی شوند که به نوبۀ خود، میتواند باعث خارش پوست موضعی در قسمت‌های خاصی از بدن مانند دست‌ها یا ساق و کف پاها شود. ممکن است این علائم با احساس گزگز یا از دست دادن حس در پاها یا دست‌ها همراه شوند.
- بیماری مزمن کلیه. در مراحل پیشرفته، ممکن است باعث خشکی، پوستهپوسته شدن و خارش پوست شود. در این شرایط، ممکن است رنگ پوست، زرد یا خاکستری شود. ممکن است خارش، شب‌ها بیشتر شود و با خشکی پوست، تشدید شود.
- برخی انواع سرطان. مانند سرطان خون، لنفوم، سرطان پوست، و سرطان کیسۀ صفرا میتوانند باعث احساس خارش شدید در سرتاسر بدن شوند؛ اما تغییر دیگری در پوست، ایجاد نمی‌کنند.
چرخۀ خارش/خاراندن
چرخه خارش/خاراندن (یا خارش/خراش) به زمانی اشاره دارد که بیمار، پس از احساس خارش، اقدام به خاراندن محل می‌کند. خاراندن، باعث ایجاد خراش می‌شود و خراش باعث التهاب بیشتر و افزایش ضایعات پوستی و در نتیجه، افزایش خارش می‌شود.
روشهای پیشگیری از خارش بدن در سالمندان
به‌طورکلی، امکان پیشگیری از همۀ انواع خارش بدن سالمندان، وجود ندارد اما می‌توانید اقداماتی را برای کاهش خطر ابتلا به خارش بدن در سالمندان انجام دهید:
- از استحمام با آب خیلی داغ، خودداری کنید و زمان استحمام یا حضور در استخر را کاهش دهید.
- از شوینده‌های ملایم بدون رنگ، عطر و الکل استفاده کنید. استفاده از صابون را در نواحی خشک پوست، محدود کنید و صابون‌های ملایم حاوی روغن را انتخاب کنید.
- برای خشک کردن پوست، حوله را روی پوست نکشید.
- با نوشیدن آب زیاد، مانع کم‌آبی بدنتان شوید.
- از خاراندن ناحیه آسیب دیده خودداری کنید.
- مخصوصاً در زمستان و بلافاصله بعد از استحمام، از لوسیون‌های مرطوب‌کنندۀ روغنی و قبل از ترک خانه از کرم ضدآفتاب، استفاده کنید.
- از یک دستگاه بخور، برای افزایش رطوبت هوای خانۀ خود استفاده کنید.
علائم و نشانه های خارش بدن در سالمندان
خارش پوست میتواند نواحی کوچکی مانند پوست سر، بازو یا پا را تحت تاثیر قرار دهد. یا میتواند تمام بدن را درگیر کند. بسته به علت خارش، ممکن است هیچ تغییر قابل توجه دیگری روی پوست رخ ندهد؛ یا ممکن است خارش، همراه با این علائم باشد:
- التهاب پوست
- زبری، ناهمواری، لکه یا تاول در پوست
- خشکی و ترک در پوست
- لکههای چرممانند یا پوستهپوسته
- خراشیدگی پوست
تشخیص علت خارش بدن در سالمندان
تشخیص علت خارش بدن در سالمندان، اغلب با معاینۀ فیزیکی و پرسیدن سؤالاتی دربارۀ سابقۀ پزشکی سالمندان شروع می‌شود. این سؤالات معمولاً بر موارد زیر متمرکز هستند:
- زمان شروع بیماری
- محل ، ویژگی‌ها، میزان پیشرفت و عوامل تشدیدکننده/تسکین‌دهندۀ خارش
- طول مدت خارش
- آیا خارش با ضایعات پوستی همراه است؟
- آیا خارش آنقدر شدید هست که خواب را مختل کند؟
- مصرف داروهای جدید یا افزایش دوز داروها
- استفاده از محصولات بدون نسخه
- استفاده از هرگونه لوازم آرایشی یا کرم جدید
- سابقه اگزما، آسم، انواع حساسیت و بیماری‌های مشابه
- رژیم غذایی با تمرکز بر کمبود احتمالی مواد مُغذّی
- شرایط محیطی (مانند استفاده از پتوی برقی، بخاری، دوش آب گرم و غیره)
- سلامت عمومی و تندرستی (بررسی تغییرات وزن یا اشتها، خلق و خو و خواب)
- تماس با بیماران مبتلا به بیماری‌های تب‌دار مانند سرخجه، اوریون یا آبله مرغان
اگر پزشک فکر کند خارش بدن سالمند، ناشی از یک بیماری است، ممکن است برای درمان خارش بدن سالمندان، آزمایشات و اقدامات تشخیصی بیشتری را برای تشخیص بهتر، تجویز کند:
- آزمایش خون برای بررسی بیماری‌های مختلف، ازجمله کم خونی و اختلالات تیروئید
- آزمایش ادرار و مدفوع
- آزمایشات عملکرد کبد و کلیه.
- بیوپسی پوست
- عکس رادیولوژی قفسه سینه. برای بررسی غدد لنفاوی
راهکارهای درمان خارش بدن سالمندان
درمان خارش بدن سالمندان، بر از بین بردن علت خارش متمرکز است. بر اساس اطلاعاتی که قبلا ارائه شد، علل متعددی برای ایجاد خارش بدن سالمندان وجود دارد. در صورت وجود یک بیماری زمینه‌ای، درمان بیماری زمینه‌ای گامی اولیه برای درمان خارش بدن سالمندان است؛ اما در نهایت، کنترل علائم خارش پوست میتواند چالش‌برانگیز باشد و ممکن است نیاز به درمان طولانیمدت داشته باشد.
بیشتر بخوانید: درمان خشکی پوست سالمندان
راهکارهای دارویی برای درمان خارش بدن سالمندان
راهکارهای پزشکی درمان خارش بدن سالمندان با توجه به علل ایجاد آن عبارتند از:
| روش درمان خارش بدن سالمندان | توضیح |
| کرم‌ها و پمادها | * کرمهای مرطوب‌کننده (برای تقویت و آبرسانی لایۀ محافظ پوست، جلوگیری از ورود مواد محرک و قطع کردن چرخۀ خارش/خاراندن) * کرم‌ها و پمادهای کورتیکواستروئیدی مانند تریامسینولون و هیدروکورتیزون * مهارکننده‌های کلسینورین (سرکوب‌کنندۀ سیستم ایمنی) مانند تاکرولیموس (پروتوپیک) * کرمهای بی‌حس‌کنندۀ موضعی مانند کپسایسین (عصارۀ فلفل قرمز) |
| داروهای خوراکی | * آنتی‌هیستامین‌هایی مثل دیفن‌هیدرامین و هیدروکسی‌زین * آنتی‌بیوتیک (درصورت وجود عفونت پوستی) * داروهای ضد افسردگی مهارکنندۀ انتخابی بازجذب سروتونین: مانند فلوکستین و سرترالین * داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای مانند دوکسپین ممکن است برای رسیدن به نتیجۀ مطلوب، به ۸ تا ۱۲ هفته زمان، نیاز باشد. |
| نوردرمانی (فتوتراپی) | فتوتراپی شامل قرار دادن پوست در معرض نوع خاصی از نور مانند اشعه ماوراء بنفش است. این درمان، میتواند گزینه خوبی برای افرادی باشد که نمی‌توانند داروهای خوراکی مصرف کنند. |
| رفتاردرمانی | * کار بر روی مکانیسم‌های مقابله‌ای، مانند تغییر عادت و آرامش * کمک به شکستن چرخۀ خارش/خراش * بهبود کیفیت خواب |
راهکارهای خانگی برای درمان خارش بدن سالمندان
برای تسکین موقت و درمان خارش بدن سالمندان، ابتدا بهتر است علت خارش بدن، شناسایی شود و سالمند، از موارد یا موقعیت‌هایی که باعث خارش بدنش می‌شوند، اجتناب کند. این عامل خارش، میتواند یک لباس پشمی، یک اتاق بیش از حد گرم، گذراندن زمان زیاد در حمام داغ یا قرارگرفتن درمعرض یک مادۀ شوینده باشد.
در گام بعد، می‌توانید این اقدامات خودمراقبتی را امتحان کنید:
- استفادۀ روزانه از لوسیون‌های مرطوب‌کننده. دست‌کم یکبار در روز، پوست خود را با یک مرطوب‌کنندۀ ضد حساسیت و غیرمعطر، مرطوب کنید. برای پوست‌های خشک، کرم‌ها و پمادهای غلیظ‌تر، بهتر از لوسیون‌ها هستند.
- درمان پوست سر. برای درمان خشکی و خارش پوست سر، شامپوهای دارویی بدون نسخه حاوی پیریتیون زینک، کتوکونازول، سولفید سلنیوم یا کل تار (قطران زغال سنگ) را امتحان کنید.
- استفاده از کرم‌ها، لوسیون‌ها یا ژل‌های تسکین‌دهنده و خنک‌کنندۀ پوست. استفادۀ کوتاه‌مدت از کرمهای کورتیکواستروئیدی بدون نسخه، میتواند باعث تسکین موقت خارش و التهاب پوست شود. همچنین، می‌توانید پماد کالامین، کرمهای حاوی منتول، کافور یا کپسایسین یا یک بی‌حس‌کنندۀ موضعی مانند پراموکسین را امتحان کنید. نگهداری این محصولات در یخچال میتواند اثر تسکین‌دهندۀ آن‌ها را افزایش دهد.
* کرمهای کورتیکواستروئیدی به رفع خارش ناشی از عفونت زونا کمک نمی‌کنند.
- اجتناب از خاراندن. اگر نمی‌توانید جلوی خود را بگیرید، محل خارش را بپوشانید. ناخن‌های خود را کوتاه کنید و هنگام خواب دستکش بپوشید.
- اصلاح عادات استحمام. اگر بهوان حمام دسترسی دارید، آن رااز آب ولرم پر کنید و درحدود نصف فنجان نمک اپسوم یا جوش شیرین به آن اضافه کنید. درغیر این صورت، از یک شویندۀ ملایم استفاده کنید و استفاده از آن را به زیر بغل و کشاله ران محدود کنید. پوست را خیلی سخت مالش ندهید و زمان استحمام خود را محدود کنید. سپس بدنتان را کاملاً آبکشی کنید، به‌نرمی خشک کنید و بلافاصله از لوسیون مرطوب‌کننده استفاده کنید (اگر پزشک، برایتان پماد تجویز کرده است، آن را پیش از مرطوب‌کننده، استفاده کنید).
- مدیریت استرس و اضطراب. استرس و اضطراب میتوانند خارش را بدتر کند. برای مدیریت استرس و اضطراب، می‌توانید از طب سوزنی، مدیتیشن و یوگا کمک بگیرید.
- استفاده از داروهای ضدحساسیت بدون نسخه. برخی از داروهای ضدحساسیت بدون نسخه (آنتی هیستامین‌ها) مانند دیفن‌هیدرامین، میتوانند باعث خواب‌آلودگی شما شوند. اگر خارش پوست، خواب سالمند را مختل کرده باشد، استفاده از این داروها قبل از خواب، میتواند مفید باشد.
* آنتی‌هیستامین‌ها به رفع خارش ناشی از عفونت زونا کمک نمی‌کنند.
- استفاده از دستگاه‌های مرطوب‌کنندۀ محیط. هوای خانه را خیلی گرم نکنید. اگر سیستم گرمایشی باعث خشکی هوای خانه می‌شود، ممکن است یک دستگاه مرطوب‌کننده، کمی اوضاع را بهتر کند.
- مراقبت از پوست در هوای خیلی سرد.
- اجتناب از آفتاب گرفتن
- داشتن خواب کافی و باکیفیت. ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه در محیط آرام، تاریک و خنک، میتواند به درمان خارش بدن سالمندان، کمک کند. از پتوی برقی استفاده نکنید.
- جلوگیری از تماس مستقیم پوست با لباس‌ها و ملحفه‌های پشمی یا الیاف مصنوعی. بهتر است از ملحفۀ نخی و لباس‌های گشاد پنبه‌ای استفاده کنید.
- شناسایی مواد غذایی حساسیت‌زا و اجتناب از مصرف آن‌ها. هر فردی ممکن است به چیزهای متفاوتی حساسیت داشته باشد. اما ادویه‌هایی مثل فلفل، مغزهایی مثل بادام زمینی و گوجه‌فرنگی و بادمجان، در افراد زیادی، باعث ایجاد حساسیت و خارش بدن می‌شوند.
چطور می‌توان به سالمندان مبتلا به خارش بدن، کمک کرد؟
اگر سالمند مبتلا به خارش بدن، قادر به مراقبت از پوست خود نیست، لازم است اقدامات ذیل را انجام دهید:
- به‌طور مرتب، پوست سالمند را بررسی کنید تا از وجود هرگونه ضایعات پوستی، آگاه شوید.
- به‌طور مرتب، پوست سالمند را با مرطوب‌کنندۀ غیرمعطر، آبرسانی کنید.
- مطمئن شوید که سالمند، به میزان کافی، آب و مایعات مصرف می‌کند.
- برای استحمام سالمند، از آب ولرم و شویند‌های ملایم استفاده کنید و پس از آبکشی، پوست سالمند را با ملایمت خشک کنید. بلافاصله پس از خشک کردن پوست، از مرطوب کننده استفاده کنید.
- برای شستشوی لباس‌ها و ملحفه‌های سالمند، از شوینده‌های ملایم استفاده کنید و مطمئن شوید که حساسیت‌زا نباشند.
- درصورت بروز خارش شدید، برای تسکین محل خارش از یک حولۀ خیس خنک یا کیسۀ یخ استفاده کنید. می‌توانید مرطوب‌کنندۀ مورد استفاده را نیز برای بهبود کارآیی در یخچال قرار دهید.
- اگر به وان حمام دسترسی دارید، از جو دوسر خرد شده در وان، برای تسکین خارش پوست سالمند، استفاده کنید.
- محیط زندگی سالمند باید نه خیلی گرم و نه خیلی سرد باشد. همچنین، بهتر است برای حفظ رطوبت محیط از دستگاه بخور استفاده کنید.
- ناخن‌های سالمند را کوتاه نگه دارید تا باعث ایجاد خراش در پوست و افزایش التهاب و خارش نشوند.
چه زمانی باید برای درمان خارش بدن سالمندان به پزشک مراجعه کرد؟
در شرایط ذیل، لازم است سالمند، برای بررسی بیماری‌های پوستی به متخصص پوست و برای بررسی بیماری‌های زمینه‌ای به متخصص داخلی مراجعه کند.
- خارش مداوم. اگر خارش بدن سالمند، بیش از ۲ هفته طول بکشد و با اقدامات خودمراقبتی، بهبود نیابد.
- خارش شدید. اگر خارش بدن سالمند، آنقدر شدید باشد که در خواب یا انجام فعالیت‌های روزمرۀ او اختلال ایجاد کند.
- خارش ناگهانی. اگر خارش بدن سالمند، به‌طور ناگهانی ایجاد شود و نتوانید دلیل واضحی برای آن پیدا کنید.
- خارش همۀ بدن. اگر خارش بدن سالمند، سرتاسر بدن او را تحت تأثیر قرار دهد.
- همراهی خارش با علائم دیگر. اگر خارش بدن سالمند، با علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن، تعریق شبانه، ضایعات پوستی، تورم، یا زردی پوست همراه باشد.
خدمات پناه
خارش پوست معمولاً ناشی‌از خشکی پوست است که کم‌آبی بدن، سوءتغذیه، بیماری‌هایی مثل اختلالات تیروئید، مشکلات پوستی مثل اگزما و عوارض داروها و محصولات بهداشتی، در ایجاد آن نقش دارند و معمولاً با استفاده از نرم‌کننده و مرطوب‌کننده مناسب، قابل درمان است.
درصورت شدت‌یافتن خارش پوست سالمندان، می‌توانید با ثبت‌نام در سایت پناه و تکمیل فرم تاریخچه پزشکی بیمار، از خدمات ویزیت آنلاین یا ویزیت در منزل برای تشخیص و درمان بیماری‌های زمینه‌ای، جایگزین‌کردن یا تغییر دوز داروهای مصرفی، تجویز داروهایی برای تسکین خارش و درمان عفونت احتمالی و ارائه توصیه‌هایی در زمینه محصولات بهداشتی و مراقبت از پوست بهره‌مند شوید.
گاهی خارش پوست، ناشی‌از مشکلات روانشناختی مانند وسواس بیش‌از حد است که برای درمان آن می‌توانید از ویزیت آنلاین توسط مشاوران و روانشناسان زُبده پناه استفاده کنید. رفتاردرمانی نیز در اصلاح چرخه خارش/خراش و بهبود کیفیت خواب که به تسکین خارش کمک می‌کند، نقش دارد.
درصورت نیاز به پانسمان پوست و انجام اقدامات مراقبتی و بهداشتی روزانه، پرستاران حاذق پناه میتوانند این خدمات را در منزل شما ارائه دهند و نکاتی را درباره تنظیم رطوبت و دمای محیط زندگی سالمند گوشزد کنند. همچنین، امکان دریافت رژیم غذایی و توصیه‌هایی در زمینه آبرسانی به بدن، از طریق ویزیت آنلاین توسط متخصص تغذیه وجود دارد.
سخن پایانی
خارش بدن در سالمندان، میتواند به‌طور بالقوه، ناتوان‌کننده باشد و بر کاهش کیفیت زندگی سالمندان، تأثیر قابل توجهی داشته باشد. چنانچه شما یا سالمند عزیزی که از او مراقبت می‌کنید، دچار خارش بدن هستید، بهتر است زودتر برای یافتن دلیل خارش و درمان آن، اقدام کنید. در این مقاله، دلایل و علائم خارش بدن در سالمندان را بررسی کردیم و به بیان روشهای پیشگیری و درمان خارش بدن سالمندان پرداختیم.
روشهای مختلف درمان خارش بدن سالمندان، کدامند؟
درمان خارش بدن سالمندان در طولانیمدت، مستلزم شناسایی و درمان عامل ایجاد آن است و میتواند شامل استفاده از کرمهای دارویی، داروهای ضد حساسیت خوراکی و نوردرمانی باشد.
علائم خارش پوست در سالمندان کدامند؟
خارش پوست میتواند با علائم مختلفی مثل التهاب، ناهمواری پوست، لکه یا تاول، خشکی و ترک پوست، لکههای چرممانند یا پوستهپوسته و خراشیدگی پوست، همراه باشد.
چه تغییراتی در سبک زندگی برای درمان خارش بدن سالمندان، مفید هستند؟
مراقبت منظم از پوست و مرطوب نگهداشتن آن؛ استفاده از کرم ضدآفتاب؛ مدیریت اضطراب و استرس، رژیم غذایی سرشار از روی و آهن؛ اصلاح عادات استحمام و مصرف آب فراوان، میتوانند به درمان خارش بدن سالمندان، کمک کنند.
