یکی از دغدغه‌های مهم بسیاری از خانواده‌ها و افرادی که مسئولیت نگهداری از یک سالمند را برعهده دارند، این است که یک سالمند به چه مراقبت هایی نیاز دارد؟ سالمندی یکی از مراحل طبیعی زندگی است که با بیماری‌های مزمن و تغییرات جسمی، روحی-روانی و اجتماعی متعددی همراه است. در نتیجه این تغییرات، به‌مرور توانایی‌های حرکتی و عملکردی سالمندان کاهش می‌یابد و این عزیزان برای انجام برخی از امور روزمره با مشکل مواجه می‌شوند.
با ما همراه باشید تا برای پاسخ به سؤال مهم مطرح‌شده، مفهوم مراقبت از سالمند، نیازهای روزانه و شبانه سالمندان، وظایف مراقبین، مزایا و معایب مراقبت در منزل و خانه سالمندان و همچنین، نقش مؤسسات مراقبت در منزل در رفع نیازهای مراقبتی سالمندان را بررسی کنیم.
مفهوم مراقبت از سالمند
مراقبت از سالمند به مجموعه خدماتی گفته می‌شود که برای تأمین نیازهای مراقبتی سالمندان (شامل نیازهای جسمی، اجتماعی، روحی-روانی و عاطفی) ارائه می‌شود. برخی از این خدمات عبارتند از:
- مراقبت‌های شخصی (کمک به نظافت شخصی و لباس‌پوشیدن)؛
- مراقبت‌های پزشکی؛
- تهیه غذای مناسب؛
- کمک به انجام فعالیت‌های روزانه و کارهای منزل؛
- کمک به تحرک، فعالیت بدنی و جلوگیری از زمین‌خوردن؛
- همراهی در فعالیت‌های اجتماعی؛
- حمایت عاطفی.
هدف اصلی مراقبت از سالمند، ایجاد محیطی امن و راحت برای اوست تا بتواند با آرامش و رضایت زندگی کند.
سالمندان در طول شبانه‌روز به مراقبت‌های مختلفی نیاز دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
نیازهای مراقبتی سالمندان در روز
سالمندان نیز مانند هر کس دیگری، هر روز کارهایی مانند غذاخوردن، نوشیدن آب، لباس‌پوشیدن و استفاده از توالت را انجام می‌دهند و لازم است به فعالیت‌هایی مانند معاشرت با دیگران، ورزش‌کردن و بازی و سرگرمی فکری بپردازند تا وضعیت جسمی، روحی-روانی، ذهنی و اجتماعی خود را در سطح مطلوبی نگه دارند.
اما با افزایش سن، ممکن است انجام برخی از این فعالیت‌ها به‌دلیل بیماری و کاهش قدرت بدنی، سخت‌تر یا حتی غیرممکن شود. در این شرایط، این فعالیت‌های روزانه به نیازهای مراقبتی تبدیل می‌شوند که برآورده‌شدن آن‌ها مستلزم دریافت کمک از اعضای خانواده یا یک مراقب است. در ادامه، برخی از مهم‌ترین اجزای مراقبت روزانه برای رفع این نیازها را مرور خواهیم کرد.
مراقبت‌های شخصی
لباس‌پوشیدن، استحمام، استفاده از توالت، نظافت روزانه دهان و دندان، کوتاه‌کردن ناخن‌ها و مراقبت از پوست، از جمله موارد مهم در بهداشت شخصی سالمندان است که ممکن است به‌دلیل کاهش توانایی‌های فیزیکی و سختی انجام آن‌ها، توسط بسیاری از سالمندان مورد غفلت قرار گیرد.
مراقبت‌های پزشکی
حال ببینیم که به‌غیر از مراقبت‌های شخصی، یک سالمند به چه مراقبت هایی نیاز دارد؟ بسیاری از سالمندان، بیماری‌های متعددی دارند که زمان و دوز مصرف داروهای تجویزشده برای آن‌ها باید دقیقاً رعایت شود و در صورت نیاز در معاینات دوره‌ای توسط پزشک، داروها تجدید شوند یا تغییر کنند. علاوه‌براین، برخی سالمندان به مراقبت‌های پزشکی روزانه، مانند کنترل فشار و قند خون یا تزریق انسولین نیاز دارند.
برخی مراقبت‌های پزشکی مانند تزریقات، سرم‌درمانی و کمک به انجام تمرینات فیزیوتراپی نیز، هرچندوقت یک‌بار لازمند. همچنین در سالمندان دچار ناتوانی حرکتی، ممکن است مراقبت‌های پیچیده‌تری مانند جلوگیری از ایجاد زخم بستر یا تعویض پانسمان و درمان زخم‌های ایجادشده لازم باشد.
تغذیه سالم و متعادل
غذا نقش بسیار مهمی در سلامتی دوران سالمندی دارد. در دوران سالمندی، حس چشایی تغییر میکند و ممکن است بر اشتهای سالمندان تأثیر بگذارد (کاهش یا افزایش اشتها). همچنین، کاهش قدرت بدنی و ناتوانی‌های حرکتی می‌توانند باعث شوند که سالمند نتواند غذای روزانه را به‌راحتی تهیه کند. با این وجود، مصرف غذاهای مُغذّی و سیرکننده برای سالمندان بسیار مهم است و می‌تواند مانع کاهش یا افزایش بی‌رویه وزن آن‌ها شود.
تغذیه مناسب، علاوه‌بر حفظ وزن ایده‌آل، می‌تواند به تقویت عضلات، استحکام استخوان‌ها، حفظ سلامت مغز، قلب و سایر ارگان‌های حیاتی بدن و به‌تأخیرانداختن پیری پوست، چشم و گوش، کمک کند.
رژیم غذایی مُغذّی و متعادل، شامل انواع میوه‌ها و سبزیجات تازه، غلات کامل، چربی‌های سالم و پروتئین‌های کم‌چرب، می‌تواند با تقویت سیستم ایمنی، احتمال ابتلا به برخی مشکلات سلامتی مانند بیماری‌های قلبی، فشارخون، چاقی، دیابت، سکته مغزی و قلبی و برخی انواع سرطان را کاهش دهد. همچنین رژیم غذایی سالم، نقش مؤثری در مدیریت و کنترل مشکلات مزمنی مانند دیابت، فشارخون و چربی خون، ایفا میکند.
انجام فعالیت‌های روزانه در منزل و خارج‌از منزل
با افزایش سن، به‌دلیل کاهش سطح انرژی، مهارت‌های عملکردی و توانایی‌های حرکتی، انجام کارهای معمول روزانه منزل مثل شستشوی لباس‌ها و نظافت منزل یا فعالیت‌های خارج‌از منزل مانند خریدکردن و رفتن به بانک، دشوارتر می‌شود. بنابراین، یکی از پاسخ‌های این پرسش که یک سالمند به چه مراقبت هایی نیاز دارد، این است که ممکن است برخی از سالمندان برای مدیریت امور روزمره زندگی، نیاز به کمک و همراهی داشته باشند.
حمایت عاطفی و همراهی در فعالیت‌های اجتماعی
معمولاً سالمندان زمان بیشتری را در تنهایی می‌گذرانند. تنهایی بلندمدت، باعث ایجاد احساس طردشدگی و گوشه‌گیری سالمندان می‌شود. همچنین، مواردی مانند تضعیف سلامتی، ازدست‌دادن همسر یا سایر عزیزان و عدم امنیت مالی، می‌توانند منجر به انزوای اجتماعی سالمندان شوند.
تنهایی و انزوای اجتماعی، می‌توانند احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند افسردگی، بیماری‌های قلبی و زوال شناختی (کاهش توانایی تفکر، یادگیری و به‌یادآوردن) را افزایش دهند.
حمایت عاطفی از طریق گفتگو و گوش‌دادن همدلانه به صحبت‌های سالمندان، همراهی در فعالیت‌هایی مثل غذاخوردن، پیاده‌روی و بازی‌های فکری و همچنین، ایجاد یک شبکه حمایت اجتماعی (خانواده، دوستان و آشنایان)، اهمیت ویژه‌ای دارد و اثرات منفی تنهایی را کاهش می‌دهد. معاشرت با دیگران و شرکت در تفریحات و سرگرمی‌های مختلف گروهی، می‌تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت جسمی و روحی-روانی سالمندان داشته باشد.
به‌علاوه، فعال نگه‌داشتن ذهن سالمندان از طریق گفتگو درباره موضوعات موردعلاقه، مطالعه کتاب‌ها و مجلات، حل جدول و بازی‌های فکری، می‌تواند مانع زوال عقل شود یا آن را به تأخیر بیندازد.
تحرک و فعالیت بدنی
ورزش می‌تواند در کنار افزایش سلامت جسمانی، به بهبود تعادل و کاهش خطر زمین‌خوردن، کاهش استرس، اضطراب و افسردگی و بهبود خواب سالمندان کمک کند. افرادی که به‌طور منظم ورزش می‌کنند، نه‌تنها عمر طولانی‌تری دارند، بلکه معمولاً کیفیت زندگی آن‌ها بالاتر است و درد و ناتوانی کمتری را تجربه می‌کنند. ازطرف‌دیگر، بی‌تحرکی می‌تواند منجربه افزایش خطر زمین‌خوردن و آسیب‌دیدن، افزایش احتمال ابتلا به برخی بیماری‌های مزمن و افزایش نیاز به ویزیت پزشک و بستری‌شدن در مراکز درمانی شود.
ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی، به حفظ سلامت جسمی سالمندان کمک می‌کنند. انجام حرکات اصلاحی توصیه‌شده توسط متخصصان فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی نیز می‌تواند نقش مهمی در کاهش درد و اختلالات حرکتی سالمندان داشته باشد.
لازم است برای اطمینان از ایمنی سالمندان و کاهش خطر زمین‌خوردن در هنگام ورزش یا هرگونه فعالیت دیگر، با مشاوره پزشک، متخصص فیزیوتراپی یا پرستار آموزش‌دیده، محیطی ایمن و راحت، برای سالمند فراهم شود.
نیازهای مراقبتی سالمندان در شب
تا اینجا دیدیم که در طول روز، یک سالمند به چه مراقبت هایی نیاز دارد؛ اما مراقبت از سالمندان در شب هم به‌اندازه روز و حتی بیشتر اهمیت دارد. به دلایل ذیل، احتمال این‌که سالمند به مراقبت شبانه نیاز داشته باشد، وجود دارد:
- معمولاً سالمندان بیشتر از جوان‌ترها در نیمه‌های شب از خواب بیدار می‌شوند. این امر می‌تواند به دلایل متعددی مثل تکرر ادرار، اختلالات خواب یا شرایط مرتبط با زوال عقل، اتفاق بیفتد؛ اما اغلب، صرفاً ریشه در تغییرات طبیعی ریتم شبانه‌روز یا ساعت بدن آن‌ها دارد. بیدارشدن مکرر در شب، می‌تواند باعث اضطراب و ترس از تنهایی، تشدید علائم بیماری، بی‌قراری، آشفتگی، گیجی و حتی خروج بی‌هدف از منزل و سرگردانی (در سالمندان دجار زوال عقل یا آلزایمر) شود؛
- برخی از سالمندان، در طول شب نیاز به مصرف دارو و مراقبت پزشکی دارند. همچنین، بسیاری از مشکلات جسمی (مانند درد) و روحی-روانی (مانند بی‌قراری و توهم در سالمندان مبتلا به آلزایمر)، ممکن است در طول شب تشدید شوند؛
- ممکن است برخی از سالمندان شب‌ها برای رفتن به توالت، تعویض لباس یا تغییر وضعیت در رختخواب، به کمک نیاز داشته باشند. برای اطمینان از امنیت و ایمنی این عزیزان، حضور یک مراقب در طول شب کنار آن‌ها ضروری است.
توجه داشته باشید سالمندان مبتلا به بیماری‌های شدید یا اختلالات شناختی مانند آلزایمر به نظارت مداوم در طول شب نیاز دارند.
بهتر است مراقبان با اقدامات ذیل، از ایمنی منزل و محیط خواب سالمندان مطمئن شوند:
- حذف موانع از مسیر تردد شبانه سالمند؛
- قراردادن چراغ خواب در کنار تخت و نورپردازی مناسب مسیر تردد شبانه سالمند؛
- نصب دستگیره در مسیر تردد سالمند و داخل توالت؛
- استفاده از تخت‌های قابل تنظیم؛
- قراردادن تلفن یا دستگاه هشدار در کنار تخت سالمند؛
- قراردادن یک لیوان آب و کمی تنقلات در کنار تخت برای کاهش نیاز به تردد شبانه تا آشپزخانه؛
- استفاده از پوشک مخصوص بزرگسالان، پوشش جاذب رطوبت برای تخت و توالت سیار در نزدیکی تخت برای کاهش نیاز به تردد شبانه تا توالت؛
- قفل‌کردن درهای خروجی و پنهان کردن کلیدها در طول شب (برای جلوگیری از سرگردانی سالمندان مبتلا به زوال عقل).
بیشتر بخوانید: اصول مراقبت از سالمندان
چطور تشخیص دهیم که یک سالمند به چه مراقبت هایی نیاز دارد؟
معمولاً درخواست کمک برای انجام فعالیت‌های روزمره زندگی برای سالمندانی که تا همین اواخر تمام امور زندگی را به تنهایی مدیریت می‌کردند، دشوار است. با این حال، مهم است که سالمندان و اطرافیان آن‌ها تشخیص دهند که چه زمانی واقعاً به حمایت دیگران نیاز دارند.
اعضای خانواده، دوستان و آشنایان می‌توانند از روی نشانه‌های زیر متوجه شوند که سالمند به کمک نیاز دارد:
- تغییرات شخصیت یا خلق‌وخو؛
- حالت تدافعی یا واکنشی؛
- عدم رعایت استانداردهای همیشگی بهداشت فردی (مثل شانه‌کردن موها یا کرم‌زدن به پوست)؛
- نامرتب‌تر بودن خانه نسبت به گذشته؛
- ردکردن دعوت‌ها و ماندن در خانه؛
- اجتناب از پذیرفتن مهمان؛
- کاهش وزن بی‌دلیل (یا حتی افزایش وزن به‌دلیل مصرف موادغذایی ناسالم).
تصمیم‌گیری درباره گزینه‌های مراقبتی مختلف برای سالمندان، می‌تواند چالش‌برانگیز و دلهره‌آور باشد. هنگام تصمیم‌گیری، موارد متعددی باید در نظر گرفته شوند. به‌عنوان مثال، لازم است بررسی شود که سالمند، برای انجام فعالیت‌های روزانه تا چه حد نیاز به کمک دارد؟ برای چند ساعت در روز؟ و این کمک باید از چه کسی و در کجا دریافت شود؟
بسیار مهم است که برای درک نیازهای مراقبتی و پیش‌از تصمیم‌گیری درباره گزینه‌های پیش رو برای دریافت کمک، نظرات خود سالمند را درباره این موضوع جویا شوید.
پذیرش دریافت کمک برای رفع نیازهای مراقبتی، برای بسیاری از سالمندان گام بزرگی محسوب می‌شود؛ زیرا اکثر سالمندان، نگران درماندگی یا وابسته‌شدن به دیگران در همه زمینه‌های زندگی خود هستند. مهم است که اطرافیان به حریم خصوصی و تصمیم شخصی سالمند احترام بگذارند. ممکن است او برای مدیریت جنبه‌های خاصی از زندگی روزمره، مانند انجام کارهای روزمره یا نظافت منزل به کمک نیاز داشته باشد؛ اما بخواهد در زمینه‌های دیگری مانند نظافت شخصی و لباس‌پوشیدن، کاملاً مستقل باشد. اتخاذ یک رویکرد مراقبتی مناسب، با کمک به افزایش توانایی حرکتی و عملکردی سالمندان، به آن‌ها این امکان را می‌دهد که تا حد امکان استقلال خود را حفظ کنند.
گزینه‌های مختلف برای مراقبت از سالمندان
پس از بررسی کامل این‌که یک سالمند به چه مراقبت هایی نیاز دارد، لازم است درباره گزینه‌های مراقبتی مختلف تصمیم بگیرید. مراقبت خانگی از سالمندان، می‌تواند توسط اعضای خانواده یا سالمندیار معرفیشده توسط مؤسسات تخصصی مراقبت در منزل انجام شود.
یک گزینه مراقبتی دیگر هم که معمولاً مطلوب سالمندان و خانواده‌های ایرانی نیست (اما در شرایطی مانند مراحل پیشرفته آلزایمر، به‌دلیل خطرات احتمالی برای فرد و اطرافیان او ضرورت دارد)، اقامت سالمند در خانه سالمندان است. هریک از این روش‌ها از نظر ارائه مراقبت‌های مورد نیاز سالمندان، مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
مزایای مراقبت از سالمندان در منزل
مراقبت در منزل، محبوب‌ترین گزینه برای سالمندانی است که ترجیح می‌دهند دوران سالمندی را در محیط آشنای خانه خود سپری کنند. همچنین این گزینه، انتخاب بیشتر خانواده‌های ایرانی برای مراقبت از عزیزان سالمندشان است. در اکثر موارد (مگر در شرایط خاصی مثل ناتوانی و بیماری شدید روحی-روانی)، این گزینه، بهترین شرایط مراقبتی را برای سالمند فراهم میکند.
برخی از مزایای مراقبت از سالمندان در منزل، عبارتند از:
- حفظ استقلال: بسیاری از سالمندان، مراقبت در منزل را به خانه سالمندان ترجیح می‌دهند؛ زیرا می‌توانند استقلال خود را حفظ کنند و زندگی روزمره را به‌سبک دلخواه ادامه دهند؛
- حس امنیت و آرامش در محیطی آشنا: بودن در خانه، نشستن در صندلی مورد علاقه، تماشا و رسیدگی به گل‌های باغچه، اشیا و عکس‌هایی که خاطرات گذشته را زنده می‌کنند، همه و همه، تأثیر مثبتی بر سلامت روحی-روانی سالمندان و حفظ آرامش و آسایش آن‌ها دارند؛
- هزینه کمتر نسبت به خانه سالمندان: مراقبت در منزل، معمولاً مقرون‌به‌صرفه‌تر از مراکز نگهداری سالمندان است؛
- احساس شادی و رضایت به‌دلیل بودن در کنار اعضای خانواده و عزیزان: مراقبت در منزل با فراهم‌کردن امکان ارتباط نزدیک‌تر با اعضای خانواده، نقش مهمی در سلامت روحی-روانی، افزایش رضایت و کیفیت زندگی سالمندان دارد؛
- مراقبت اختصاصی: خدمات مراقبتی در منزل به‌صورت اختصاصی و براساس ویژگی‌ها و شرایط منحصربه‌فرد هر سالمند ارائه می‌شوند.
وظایف مراقب سالمندان در منزل
اگر پس‌از تشخیص این‌که یک سالمند به چه مراقبت هایی نیاز دارد، تصمیم به مراقبت از سالمند عزیزتان در منزل گرفتید، لازم است با وظایف مختلفی که مراقب سالمندان در منزل می‌تواند برعهده بگیرد، آشنا باشید.
وظایف مراقبتی سالمندان بسیار گسترده و متنوع هستند و انجام آن‌ها نیاز به دقت، صبوری و همدلی دارد. تقسیم وظایف بین اعضای خانواده یا استفاده از کمک سالمندیاران حرفه‌ای، می‌تواند کیفیت زندگی سالمند را بهبود بخشد و از واردآمدن فشار بیش‌ازحد بر یک مراقب جلوگیری کند.
این وظایف را می‌توان به دسته‌های مختلف زیر تقسیم کرد:
- رفع نیازهای روزمره و انجام امور منزل: شامل انجام کارهای خانه مانند نظافت، شست‌وشوی لباس‌ها و ظروف، تهیه و آماده‌سازی غذا با در نظرگرفتن رژیم‌های غذایی خاص و محدودیت‌های تغذیه‌ای؛ خرید مایحتاج روزانه، از جمله مواد غذایی و لوازم ضروری؛ فراهم‌کردن وسیله حمل‌ونقل برای مراجعه به پزشک یا انجام کارهای بیرون از منزل؛
- مراقبت‌های شخصی و کمک به تحرک سالمند: کمک به سالمند در انجام امور شخصی, مانند حمام‌کردن، لباس‌پوشیدن، غذاخوردن و استفاده از سرویس بهداشتی؛ کمک به جابه‌جایی، نشستن و برخاستن از تخت یا صندلی، همراهی برای پیاده‌روی یا جابه‌جایی در محیط خانه و خارج از آن؛
- حمایت عاطفی و اجتماعی: هم‌صحبتی و همراهی با سالمند برای کاهش احساس تنهایی؛ تشویق سالمند به انجام سرگرمی‌ها و فعالیت‌های مورد علاقه؛ تشویق سالمند به معاشرت با دیگران و داشتن تعامل اجتماعی؛ کمک به مدیریت احساسات و حمایت و همدلی در شرایط دشوار؛ ارائه خدمات مراقبت جایگزین برای استراحت مراقب اصلی؛
- مراقبت‌های پزشکی: تشویق سالمند به رعایت سبک زندگی سالم و مراقبت از خود؛ مدیریت مصرف داروها؛ انجام اقدامات پرستاری مانند پانسمان زخم‌ها یا تزریقات در صورت نیاز؛ رسیدگی به وضعیت سلامتی سالمند در شرایط اورژانسی و رساندن سالمند به مراکز درمانی؛
- هماهنگی و مدیریت امور درمانی: پایش مداوم تغییرات وضعیت سلامت جسمی، ذهنی و روحی-روانی سالمند و اطلاع‌رسانی به اعضای خانواده و سایر مراقبین؛ تنظیم برنامه‌های مراقبتی؛ ارتباط با پزشکان، پرستاران و سایر ارائه‌دهندگان خدمات درمانی؛ هماهنگی ویزیت پزشک و جلسات درمانی و مطلع‌کردن پزشک از وضعیت فعلی و تاریخچه پزشکی سالمند؛ تهیه داروهای تجویزشده.
نکاتی که در زمان مراقبت از سالمندان در منزل باید به آن توجه کنیم
هیچ‌کس صرفا با دانستن این‌که یک سالمند به چه مراقبت هایی نیاز دارد، نمی‌تواند تبدیل به یک مراقب خوب شود. مراقبت در منزل, نیازمند توجه به نکات مهمی است که رعایت آن‌ها کیفیت زندگی سالمندان را بهبود می‌دهد. برخی از مهم‌ترین نکات، عبارتند از:
- ایجاد محیطی ایمن: کمک‌گرفتن از پزشک یا متخصص فیزیوتراپی برای ایمن‌سازی محیط با اقداماتی مثل حذف موانع خطرناک، نصب دستگیره و استفاده از کف‌پوش‌های غیرلغزنده؛
- همدلی: سالمندان به توجه، همدلی و حمایت روانی نیاز دارند و مراقبت از آن‌ها باید با صبوری و محبت انجام شود؛
- تغذیه مناسب: تنظیم رژیم غذایی متعادل و متناسب با نیازهای جسمی سالمند با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه؛
- فعال نگه‌داشتن جسم و ذهن سالمند: ورزش با مشورت پزشک و متخصص فیزیوتراپی یا حرکات اصلاحی، به حفظ سلامت جسمی و مطالعه، بازی‌های فکری و گفت‌وگوهای روزانه به حفظ سلامت ذهنی سالمند کمک می‌کنند؛
- تشویق به تعامل اجتماعی: معاشرت با دیگران می‌تواند به کاهش احساس تنهایی و انزوای سالمندان کمک کند؛
- توجه به علائم افسردگی و اضطراب: پایش مرتب وضعیت روحی-روانی سالمند و در صورت نیاز، مشاوره با روانشناس.
مؤسسات مراقبت از سالمندان در منزل
مؤسسات مراقبت از سالمندان در منزل، یکی از بهترین گزینه‌ها برای خانواده‌هایی هستند که به‌تنهایی، توانایی مراقبت از عزیز سالمندشان را ندارند. این مؤسسات، خدمات متنوعی را در منزل ارائه می‌دهند و مراقبین معرفیشده توسط آن‌ها آموزش‌دیده و حرفه‌ای هستند.
استفاده از خدمات مؤسسات مراقبت از سالمندان در منزل، مزایای زیادی دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- انعطاف‌پذیری در زمان‌بندی (مثلا ارائه خدمات ۲۴ ساعته، شبانه یا ساعتی)؛
- امکان ارائه خدمات اختصاصی و متناسب با روحیات، شرایط بالینی و سابقه پزشکی سالمند؛
- ارائه مراقبت تخصصی پزشکی با کیفیت بیمارستانی در محیط منزل.
بیشتر بخوانید: تجهیزات مراقبت از سالمندان در منزل
مزایا و معایب مراقبت از سالمندان در خانه سالمندان
معمولاً زندگی در خانه سالمندان، آخرین گزینه انتخابی سالمندان و خانواده‌هاست. براساس مطالعات علمی، سالمندانی که در خانه خود یا به‌همراه اعضای خانواده زندگی می‌کنند، شادترند و از سلامت جسمی و روحی-روانی بیشتری برخوردارند.
اما با این وجود، گاهی (مثلاً در بیماری‌های سخت، ناتوانی‌های شدید حرکتی و مراحل پیشرفته آلزایمر) زندگی در خانه سالمندان، اجتناب‌ناپذیر است. البته دست‌کم در آنجا همه می‌دانند که یک سالمند به چه مراقبت هایی نیاز دارد.
مزایای زندگی در خانه سالمندان
برخی از مزایای زندگی در خانه سالمندان، عبارتند از:
- تجهیزات کامل پزشکی و نظارت شبانه‌روزی پزشکان متخصص: در خانه‌های سالمندان، متخصصان رشته‌های مختلف پزشکی به‌صورت ۲۴ ساعته حضور دارند و تجهیزات کافی برای ارائه خدمات تخصصی لازم برای سالمندان مبتلا به بیماری‌های مختلف فراهم است؛
- محیط ساختارمند: فعالیت‌های برنامه‌ریزی‌شده روزانه و امکانات این مراکز باعث می‌شوند که سالمندان از نظر جسمی و ذهنی فعال بمانند و سبک زندگی منظم‌تری داشته باشند؛
- فرصت‌های اجتماعی: زندگی جمعی در یک محیط مشترک، باعث می‌شود سالمندان روابط اجتماعی بیشتری برقرار کنند و این موضوع تاحدی می‌تواند از احساس تنهایی، انزوا و افسردگی سالمندان جلوگیری کند.
- دسترسی به خدمات رفاهی: در خانه‌های سالمندان، دغدغه انجام کارهای منزل مانند آشپزی، نظافت منزل و شستشوی لباس‌ها وجود ندارد.
معایب زندگی در خانه سالمندان
بزرگ‌ترین معایب زندگی در خانه سالمندان، عبارتند از:
- ازدست‌دادن استقلال: ساکنان خانه سالمندان باید از برنامه‌ها و قوانین مشخصی پیروی کنند که می‌تواند باعث ایجاد احساس عدم کنترل بر زندگی شخصی شود؛
- دوری از خانواده و دوستان: ساکنان خانه سالمندان معمولاً ارتباط کمتری با خانواده و دوستان نزدیک خود دارند؛
- هزینه بالا: معمولاً هزینه‌های اقامت در خانه‌های سالمندان باکیفیت، بسیار بالاست؛
خدمات پناه
مراقبت از سالمندان در منزل، زندگی باکیفیت‌تر، شادتر و رضایتمندانه‌تری را برای سالمندان فراهم میکند. پرستاران و سالمندیاران حرفه‌ای پناه، می‌توانند به شما در انجام این وظیفه مهم کمک کنند. شما میتوانید با ثبت‌نام در سایت پناه، علاوه‌بر ویزیت آنلاین و ویزیت در منزل توسط پزشکان متعهد و سایر ارائه‌دهندگان خدمات درمانی مانند متخصصان فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی و تغذیه، از خدمات حرفه‌ای پرستاران و مراقبان خانگی بهره‌مند شوید.
همچنین، امکان انجام اقدامات تشخیصی مانند گرفتن نوار قلب و برخی خدمات محدود دندانپزشکی مانند قالب‌گیری و ساخت یا ترمیم دست‌دندان مصنوعی در منزل و همچنین، امکان تهیه وسایل کمکی و تجهیزات ایمنی مانند عصا، واکر، صندلی سیار توالت و صندلی‌های حمام نیز در سایت پناه فراهم شده است.
یک سالمند به چه مراقبت هایی نیاز دارد؟ یافتن پاسخ این سؤال، مستلزم بررسی شرایط جسمی، روحی-روانی و اجتماعی هر سالمند است؛ مثلاً برخی سالمندان فقط برای انجام امور منزل به کمک نیاز دارند؛ برخی نیازمند مراقبت پزشکی هستند و برخی دیگر، حتی برای نظافت شخصی نیز به کمک احتیاج دارند. مراقبت از سالمندان در منزل، مزایای زیادی دارد و باعث افزایش کیفیت زندگی آن‌ها می‌شود. اما گاهی چاره‌ای به‌جز زندگی در خانه سالمندان وجود ندارد.
در هر صورت، مهم‌ترین نکته در مراقبت از عزیز سالمندتان، توجه به رفع نیازهای مراقبتی او با عشق، صبر و احترام است تا بتواند دوران سالمندی را با آرامش و رضایت سپری کند.
آیا اخلاقی است که مراقبت از والدینی را که تمام عمر برای ما زحمت کشیده‌اند، به کس دیگری بسپاریم؟
سپردن تمام یا بخشی از وظیفه مراقبت از سالمندان به افراد حرفه‌ای و آموزش‌دیده، نه‌تنها غلط نیست، بلکه به حفظ سلامت جسمی و روحی-روانی سالمندانی که نیاز به مراقبت تخصصی دارند، کمک میکند. شما میتوانید همواره در کنار عزیز سالمندتان حضور داشته باشید و همدلی، عشق و حمایت عاطفی مورد نیاز او را فراهم کنید.
چطور میتوانیم مطمئن شویم که سالمندیار معرفیشده توسط یک مؤسسه، از سالمندی که دچار آلزایمر است به خوبی مراقبت میکند و با او بدرفتاری نمیکند؟
شما میتوانید با بررسی اعتبار مؤسسه و سوابق کاری و تخصصی مراقب، از کیفیت کار او اطمینان پیدا کنید. همچنین، میتوانید با هماهنگی مؤسسه و اطلاع مراقب، از ابزاری مانند دوربین مداربسته برای نظارت بر کار مراقب استفاده کنید.
آیا همه سالمندان دچار آلزایمر، باید در خانه سالمندان زندگی کنند؟
خیر! بیشتر سالمندان مبتلا به آلزایمر مگر در مراحل پیشرفته و شدید بیماری می‌توانند با کمک مراقبان حرفه‌ای در منزل به زندگی خود ادامه دهند. زندگی در محیط آشنای خانه، به حفظ سلامت جسمی و روحی-روانی و توانایی‌های ذهنی و عملکردی این عزیزان برای مدت طولانی‌تر کمک میکند.
